Σε ένα από τα σπάνια μέγαρα του παλαιού Βόλου, με εκείνη την ιδιαίτερη αισθητική των αρχών του 20ού αιώνα, στην Εξωραϊστική Λέσχη, φιλοξενείται μια πρωτότυπη συνομιλία ιστορικών τεκμηρίων και σύγχρονης τέχνης. Η έκθεση, που έχει πυρήνα την περίφημη συλλογή πιάτων της Λόλας Νταϊφά, σηματοδοτεί παράλληλα την ιστορική πορεία του Λυκείου Ελληνίδων Βόλου, που οργάνωσε την έκθεση αυτή, με την εμπνευσμένη καθοδήγηση, πάντα, της Μαρίας Σπανού, για να τιμήσει την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.
Αλλά η έκθεση αυτή δεν είναι απλώς μια εξαιρετική θέαση των μοναδικών πιάτων που εικονογραφούν την ελληνική ιστορία και τα οποία συγκέντρωσε με κόπο και γνώση η Λόλα Νταϊφά (πρόκειται για πιάτα μοναδικά, που κατασκευάσθηκαν κυρίως στη Σύρο, στον Πειραιά και στην Αθήνα, από το 1863 μέχρι το 1973). Είναι μια εμπνευσμένη πρόσκληση στη σύγχρονη δημιουργία, καθώς τα εξαιρετικά συλλεκτικά πιάτα συνομιλούν με έργα που γέννησαν ειδικά για την περίσταση αυτή σύγχρονοι εικαστικοί.
Συνεχίζεται με ιδιαίτερη επιτυχία η επετειακή έκθεση «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ – ΕΝΘΥΜΙΟ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑΣ» που οργάνωσε το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου, με αφορμή τη συμπλήρωση 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Λέσχης Βόλου (Εξωραϊστική) στο χώρο της οποίας φιλοξενείται, έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και υποστηρίζεται από την ΕΚΠΟΛ-Περιφέρειας Θεσσαλίας, τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου Α.Ε. και τον ομότιμο καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, επίτιμο μέλος του Λ.Ε.Β., Γιώργο Γκέκο.
Πυρήνας της, η πληρέστερη και σπανιότερη συλλογή πιάτων της γνωστής ερευνήτριας και παλιάς δημοσιογράφου Λόλας Νταϊφά. Μια εντυπωσιακή συλλογή που χώρεσε στις σελίδες ενός εντυπωσιακού λευκώματος με διαχρονική αξία (εκδόσεις Μίλητος), το οποίο παρουσίασε το Λ.Ε.Β., στον ίδιο ακριβώς χώρο της έκθεσης, το 2018. Πρόκειται για πιάτα μοναδικά που κατασκευάστηκαν κυρίως στη Σύρο, στον Πειραιά και στην Αθήνα, από το 1863 μέχρι και το 1973. Στην εικονογράφησή τους παρουσιάζονται γεγονότα που «σφράγισαν» την ιστορία της Ελλάδας. Στο τμήμα της συλλογής που παρουσιάζεται στην έκθεση συναντώνται προσωπικότητες με ρόλο πρωταγωνιστικό στην Επανάσταση του 1821: από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Ρήγα Βελεστινλή, τον Λόρδο Βύρωνα, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Κωνσταντίνο Κανάρη, τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, τον Λυκούργο Λογοθέτη, την Μπουμπουλίνα, την τοπική μας ηρωίδα Μαργαρίτα Μπασδέκη έως τα αλληγορικά πιάτα που αναπαριστούν την Ένωση της Θεσσαλίας με την Ελλάδα. Τα συγκινησιακά αυτά έργα, που αποτέλεσαν για παραπάνω από εκατό χρόνια τον οικιακό εξοπλισμό της νεότερης ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα της μεσαίας τάξης με τις κοινωνικό-ιστορικές απεικονιστικές θεματικές και τις εικονογραφικές λεπτομέρειές τους, εξακολουθούν να διαπαιδαγωγούν και να εμπνέουν. Στην παρούσα περίπτωση ενέπνευσαν σύγχρονους εικαστικούς, να φιλοτεχνήσουν επί τούτου, καινούργια έργα αντίστοιχης θεματικής, αναπτύσσοντας ένα ευεργετικό διάλογο μαζί τους, σ’ ένα μοναδικό επετειακό εκθεσιακό αφήγημα και ένα ενδιαφέρον τρισδιάστατο οπτικό αφήγημα.
Πιο συγκεκριμένα, η επιμελήτρια της έκθεσης Ίρις Κρητικού προσκάλεσε νεότερους και διακεκριμένους Έλληνες εικαστικούς που εργάζονται με διαφορετικά υλικά και σύγχρονα μέσα έκφρασης, να προχωρήσουν μετά από ιστορική και καλλιτεχνική έρευνα, βασισμένη στα ιστορικά αντικείμενα και τα εικονολογικά πρότυπα της συλλογής Νταϊφά, στη σύσταση ενός αυτοτελούς οργανικού ερευνητικού και αναπαραστατικού πεδίου με ιστορικές, εικαστικές, πλαστικές και συμβολικές πολυεπίπεδες απεικονιστικές και τυπολογικές επισημάνσεις. Έτσι, πολλοί εικαστικοί ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και φιλοτέχνησαν νέα πρωτότυπα τρισδιάστατα έργα, κύκλιου ή άλλου σχήματος ελαφριάς κατά κύριο λόγο ύλης (κέντημα, πηλός, χαρτί, νωπογραφία κ. ά.).
Τα ιστορικά πιάτα της συλλογής Νταϊφά πλαισιώνουν με έργα τους οι εικαστικοί: Νεκτάριος Αποσπόρης, Ευριδίκη Αρκουδογιάννη, Άννυ Αρχιμανδρίτου, Κική Βουλγαρέλη, Βασίλης Βούλγαρης, Μάριος Βουτσινάς, Μαρία Γέρουλα, Νεκταρία Γιακμογλίδου, Αστέρης Γκέκας, Κατερίνα Γραφανάκη, Κρίστη Γρηγορίου, Μαρία Διακοδημητρίου, Δέσποινα Καλλιγά, Ελπινίκη Καμόσου, Κατερίνα Κασσαβέτη, Μάρω Κορνηλάκη, Τάσος Λιακόπουλος, Μηνάς Μαυρικάκης, Δημήτρης Μοράρος, Μάνος Μπατζόλης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Γεωργία Μπλιάτσου, Ρούλη Μπούα, Απόστολος Παπαγεωργίου, Κλειώ Παπαϊωάννου, Ράνια Παπακωνσταντίνου, Μαρία Παπανικολάου, Χριστίνα Παρασκευοπούλου, Νίκος Ποδιάς, Κατερίνα Σαμαρά, Ιφιγένεια Σδούκου, Ιωάννα Τερλίδου, Νίκος Τριανταφύλλου, Θεοδώρα Τσιάτσιου, Bιργινία Φιλιππούση, Μαρία Χαλκιά, Μαρία Χάνιου. Η έκθεση «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ ΠΙΑΤΟ- ΕΝΘΥΜΙΟ ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΑΣ», στοχεύει στη σύνδεση σύγχρονων καλλιτεχνών και κοινού με την ελληνική λαϊκή παράδοση και την ανάδειξη και προβολή ηρώων του 1821, που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση. Στοχεύεται ακόμη η γνωριμία της καθημερινότητας ανθρώπων που έζησαν στον ευρύτερο ελληνικό χώρο και χρησιμοποίησαν τα συγκεκριμένα αντικείμενα, στην περίοδο 1863-1973, κάποιες από τις αθέατες πτυχές της οποίας η παρούσα έκθεση λαμβάνει την πρόκληση να φωτίσει πολλαπλά.
Στο πνεύμα αυτό, η έκθεση υποστηρίζεται και από άλλες δράσεις που το Λύκειο των ελληνίδων Βόλου σχεδίασε για παιδιά και ενήλικες:
1. Εκπαιδευτικό δωρεάν πρόγραμμα με τίτλο «Φάε τη σούπα σου και θα δεις τον Κολοκοτρώνη», ένα διασωζόμενο από την Λόλα Νταϊφά προφορικό κέλευσμα των ανθρώπων που χρησιμοποιούσαν χρηστικά αυτά τα πιάτα, που συνοψίζει συμβολικά τη διαπαιδαγωγική τους και όχι μόνον αξία. Το μουσειοπαιδαγωγικό εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα, δυστυχώς, υλοποιείται για πολύ περιορισμένο αριθμό σχολείων, λόγω και της μικρής διάρκειας της έκθεσης και του περιορισμού του χώρου. Οι συμμετέχοντες μαθητές εντυπωσιάζονται από την επιβλητικότητα του χώρου της έκθεσης και των εκθεμάτων και συμμετέχουν σε παιδαγωγικές βιωματικές ψυχαγωγικές δράσεις που έχουν σχεδιαστεί ανάλογα με το ηλικιακό και γνωστικό τους επίπεδο.
2. Σεμινάριο με την τεχνική Naked Raku, ψήσιμο κεραμικών σε καμίνι, που έγινε το περασμένο Σάββατο (27 Νοεμβρίου) στο Διεθνές Κέντρο Κεραμικής της οικογένειας Βασίλη Ανετόπουλου (Μαλάκι). Στο πολύ ενδιαφέρον αυτό σεμινάριο δίδαξε τόσο ο Στέλιος Ανετόπουλος όσο και ο παλαίμαχος αριστοτέχνης του είδους Βαγγέλης Ανετόπουλος, απόγονοι της παλιάς ομώνυμης οικογένειας που η διαδρομή τους ταυτίζεται με τη νέα πόλη του Βόλου, αφού εγκαταστάθηκαν ταυτόχρονα με την απελευθέρωσή του, μεταφέροντας εδώ την πανάρχαια τέχνη της αγγειοπλαστικής από το Αιγαίο, απ’ όπου προήλθαν. Σε μια υπέροχη λιακάδα οι δυο εμπειροτέχνες αγγειοπλάστες έδειξαν στους “τυχερούς” συμμετέχοντας τα στάδια που περνάει ο πηλός για να φθάσει να δημιουργηθεί, έτοιμο για χρήση ένα ωραιότατο μελανόμορφο αγγείο, αφού πρώτα γνώρισαν τη δουλειά που απαιτείται και τη μαστοριά πάνω σ’ αυτή.
3. Σεμινάριο κεντήματος-υφαντικής με τίτλο «κεντώντας το πιάτο μου», πραγματοποιήθηκε επίσης προχθές (Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2021), στο χώρο των παραδοσιακών εργαστηρίων του Λ.Ε.Β. (Δον Δαλεζίου-Ρ. Φεραίου). Το σεμινάριο απευθυνόταν στις ευαισθητοποιημένες με τη χειροτεχνία και ιδιαίτερα στις εκπαιδευόμενες των εργαστηρίων. Δίδαξαν σε αυτό η Ιωάννα Τερλίδου, εικαστικός η Ράνια Παπακωνσταντίνου, εκπαιδεύτρια του τμήματος κεντητικής-πλεκτικής των εργαστηρίων και με τη συνεργασία διδάσκουσας στο τμήμα υφαντικής Κερασίας Καρκαλά. Ήταν μια συλλογική ευχάριστη εμπειρία που κατέληξε σε δημιουργίες και υπέροχα μικρά έργα κεντήματος και υφαντικής σε τελάρο, στο πνεύμα της έκθεσης των πιάτων.
Υπενθυμίζεται ότι η έκθεση λειτουργεί καθημερινά στην αίθουσα της Εξωραϊστικής και θα διαρκέσει έως τις 11 Δεκεμβρίου 2021. Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Tρίτη-Τετάρτη-Παρασκευή: 17.30-21.00. Σάββατο-Κυριακή: 11.00-14.00. Πέμπτη κλειστά. Ε-mail: [email protected] Στην έκθεση και γενικά σε όλες τις δράσεις τηρούνται αυστηρά όλα τα νομοθετημένα μέτρα προστασίας για τον covid 19 και η είσοδος θα επιτρέπεται μόνο με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης.
