Του Απόστολου Παντσά
Η αρχική «σύλληψη» της ιδέας για τη συγγραφή ενός βιβλίου, η διάρθρωσή του, η έρευνα και η τεκμηρίωση των Ιστορικών γεγονότων που εμπεριέχονται, και βεβαίως το γράψιμο του είναι χωρίς αμφιβολία τα βασικά υλικά για δομή του μυθιστορήματος. Ακολουθεί το «χτένισμα», η διόρθωση μέχρι να πάρει την τελική του μορφή. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικούς σταθμούς για τον συγγραφέα, την πλοκή και την ποιότητα του δημιουργήματος. Εντούτοις το κομμάτι αυτό θα έλεγα ότι δεν τον αγχώνει και δεν τον ζορίζει. Και αυτό γιατί ζώντας στον «πυρετό της δημιουργίας» και απολαμβάνοντας την «έκσταση της γραφής» σχεδόν δεν το πολυκαταλαβαίνει. Τους ενδιάμεσους αυτούς σταθμούς τους θεωρεί συνήθη και αναγκαία περάσματα που τα λειτουργεί με έναν νομοτελειακό αυτοματισμό. Στο μυαλό του έχει το «τελικό προϊόν» και το μήνυμα που θέλει να εγγράψει στο συλλογικό γίγνεσθαι. Έχει αυτό το «κάτι» που με το πόνημά του θέλει να πει για πράγματα γνωστά η άγνωστα δεν έχει σημασία, για θέματα ενδιαφέροντα η μη.
Έτσι αφού θα έχει ξενυχτήσει πάνω από σελίδες που επιμένουν να μένουν λευκές, αφού πολλές φορές θα έχει σταματήσει στη μέση του δρόμου να σημειώσει κάποια ιδέα της στιγμής. Αφού θα κονταροχτυπηθεί με κόμματα, άνω τελείες, παραγράφους. Αφού θα γράψει και ξαναγράψει λέξεις, σκέψεις, φράσεις αντωνυμίες και ρήματα. Αφού ζήσει έντονα όλες αυτές τις στιγμές θα έχει φτιάξει το πρόπλασμα, το αρχικό καλούπι. Θα έχει δώσει τελική μορφή και χαρακτήρα στους πρωταγωνιστές του και θα έχει περάσει τόσες φορές από αυτούς τους σταθμούς ώστε θα είναι σαν να ήταν ένα κομμάτι από τη ζωή του… Ένας εν δυνάμει Πραξιτέλης που πασχίζει να φτιάξει τον δικό του Ερμή. Άθελά του θα ζήσει μαζί τους ένα βίο παράλληλο. Θα πεινάσει, θα πονέσει, θα νικήσει, θα ηττηθεί, θα ερωτευτεί, θα λαχταρήσει, θα προδώσει, θα προδοθεί. Θα βιώσει τα όνειρα και τις αναμονές, τις ελπίδες και τις πίκρες των δημιουργημάτων της φαντασίας του. Ο νους του, θέλοντας και μη, θα μετατραπεί σ’ ένα μωσαϊκό από επί μέρους μυαλά και προσωπικότητες τόσες όσες και τα πρόσωπα που θα τρέχουν στις σελίδες του βιβλίου. Θα τα παρακολουθεί να αγωνίζονται σε ένα αγώνα δρόμου, έναν περίεργο μαραθώνιο στον οποίο βήμα βήμα θα υφαίνεται η πλοκή και θα στήνεται ένα σκηνικό όσο το δυνατό πιο ενδιαφέρον και δελεαστικό για τον αναγνώστη.
Όμως, όταν αυτή η ιδιότυπη αποδελτίωση γεγονότων και ψυχοσυνθέσεων ολοκληρωθεί και όταν είναι έτοιμος να «κλείσει» και να γράψει «τέλος» στην μυθοπλασία τότε αρχίζουν να γεννιούνται τα μεγάλα ερωτηματικά. Τότε παίρνει το πάνω χέρι η αβεβαιότητα και η αγωνία αν μπήκανε όσα έπρεπε να μπούνε, αν λέχτηκε ότι έπρεπε να ειπωθεί, αν ο αναγνώστης που θα το πάρει στα χέρια του θα το ζήσει όπως το φαντασιώθηκε και όπως το βίωσε ο συγγραφέα. Όσο το μυθιστόρημα αποτελεί «εσωτερική υπόθεση» του γράφοντος αυτός δεν έχει καμιά έγνοια, κανένα άγχος. Τα περίεργα συναισθήματα αρχίζουν να γεννιούνται όταν το μυθιστόρημα έχει πάρει την τελική του μορφή, έχει δώσει την τελική εντολή «τυπωθήτω» και όταν, μετά από λίγο, έχει στα χέρια του σελιδοποιημένο και βιβλιοδετημένο το απαύγασμα της σκέψης του και της γραφής του. Ο γέγονε, γέγονε!
Από το σημείο αυτό δεν χωράει γυρισμός. Εκεί ακριβώς κατακλύζει το μυαλό μια ανάκατη ψυχολογία , μια περίεργη αίσθηση που ξεκινάει από το γνωστό «φόβο του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι» και φτάνει στην αυτάρεσκη βεβαιότητα ότι όλα τα έχει κάνει σωστά. Κάπου εκεί το παιχνίδι αλλάζει γήπεδο. Ύψιστος κριτής γίνεται το κοινό και τελικός βαθμολογητής της όποιας εργασίας ο αναγνώστης. Κατά τούτο λοιπόν η παρουσίαση ενός βιβλίου, ενός μυθιστορήματος αποτελεί στην πράξη την κορυφαία του στιγμή γιατί είναι η στιγμή της αλήθειας.
Την ερχόμενη Δευτέρα 30 Μαΐου, στις 8 το βράδυ, στον κήπο του Ξενία Βόλου σας καλούμε λοιπόν σε αυτήν την κορυφαία στιγμή για τα «Παιδιά της Ομίχλης» .
Σας καλούμε σε αυτήν την πρώτη επαφή μαζί τους, στην κριτική και το σχολιασμό τους. Σας καλούμε στην πρώτη αποτίμησή τους.
