Του Κώστα Μανωλίδη*
Το ξέρω ότι είναι μια τοπική παρωνυχίδα μπροστά στις μεγάλες πληγές της χώρας αλλά επανέρχομαι στο θέμα του γλυπτού Κενταύρου στον νέο κυκλικό κόμβο του Βόλου.
1. Ο Αχιλλέας Μπέος επιδεικνύει και κεφαλαιοποιεί την ταχεία διεκπεραίωση μικρών έργων βιτρίνας γιατί συστηματικά παρακάμπτει τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Εν προκειμένω, δεν προκήρυξε ως όφειλε Πανελλήνιο Καλλιτεχνικό Διαγωνισμό, ούτε έφερε την πρόταση για έγκριση στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής όπως προτρέπει ο νόμος 4495/2017 (άρθρο 7, παρ
1). Ακόμα χειρότερα, για να δικαιολογήσει αυτήν την ιδιότυπη παραβατικότητα, με κάθε ευκαιρία απαξιώνει και συκοφαντεί δημόσια όργανα και υπηρεσίες που δεν ελέγχει, με μια χουλιγκανίστικη εμπάθεια ειδικά προς όσες σχετίζονται με το Υπουργείο Πολιτισμού.
2. Το έργο στοίχισε φτηνά (ακριβώς στο επιτρεπόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης!) γιατί δεν περιλαμβάνει αμοιβή του δημιουργού, ούτε το κόστος διαγωνιστικών διαδικασιών. Όλα έγιναν στον κλειστό κύκλο της παρέας του Δημάρχου, χωρίς έλεγχο, λογοδοσία και αξιοκρατικές μεθόδους επιλογής και πιθανώς με κρυφά αντισταθμιστικά οφέλη προς όσους αναλαμβάνουν παραγγελίες στο όριο του κόστους.
3. Το ότι πολλοί επιδοκιμάζουν το αποτέλεσμα γιατί ενθουσιάζονται με ότι γαργαλάει τα δικά τους (τηλεοπτικά διαμορφωμένα) αισθητικά κριτήρια δεν έχει καμία σημασία. Αρεστός ή όχι, καλλίγραμμος ή κακότεχνος, ο Κένταυρος είναι λάθος γιατί έγινε με δημόσιο χρήμα χωρίς να έχει περάσει θεσμικά φίλτρα αξιολόγησης.
4. Το, κατά τη γνώμη μου αισθητικά ευτελές, έργο είναι απόλυτα συνεπές προς το ιδεολογικό περιβάλλον που το γέννησε. Ο Κένταυρος δεν εικονίζεται στην ήρεμη εκδοχή του σοφού Χείρωνα, όπως άλλωστε καθιερώθηκε και σαν σήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ό,τι παραπέμπει στο πεδίο του στοχασμού, της διανόησης και του πολιτισμού, η εν γένει υπερίσχυση του πνεύματος απέναντι στα ένστικτα είναι κάτι ριζικά ανεπιθύμητο για τον Δήμαρχο του Βόλου. Ο Κένταυρος λοιπόν έπρεπε να αποδοθεί σε μια πολεμική έξαρση, να εκπέμπει ρώμη και ασυγκράτητο δυναμισμό. Με μια αγριότητα όμως πλαστικοποιημένη σε άρια πρωτόκολλα, με χαρακτηριστικά ποπ-ειδώλου, που να μην κουβαλάει ίχνος «άπλυτης» ορεσίβιας εξεγερτικότητας. Ένας Κένταυρος, τόσο βαρετά προβλέψιμος, ακριβώς στα μέτρα της φασίζουσας δήθεν αντισυστημικότητας που τον εμπνεύστηκε και τον υλοποίησε.
*Ο Κώστας Μανωλίδης είναι καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας