Του Αντώνη Πολίτη
Η δουλεία, αποτελεί το χείριστο σημείο εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Στην Ελλάδα καταργήθηκε με διάταξη του πρωτοποριακού για την εποχή του, φιλελεύθερου και επαναστατικού Συντάγματος της Επιδαύρου, τον Φεβρουάριο του 1822, 8 χρόνια πριν την ανεξαρτησία της χώρας.
Μετά από 138 χρόνια, το Συμβούλιο της Ευρώπης, υιοθέτησε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που απαγορεύει τη δουλεία. Η σύμβαση, αποτελεί βάση του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τέθηκε σε ισχύ από τη 01 Δεκεμβρίου 2009, ως μέρος της συνθήκης της Λισαβόνας. Ο χάρτης υπογράφεται από όλα τα κορυφαία θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τα κράτη μέλη. Στο πρώτο του κεφάλαιο απαγορεύεται η δουλεία και η αναγκαστική εργασία. Αντίστοιχο πνεύμα διακατέχει την Οικουμενική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του 1948, που υπερψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και αποτέλεσε τη «μήτρα» για δύο νομικές συνθήκες, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.
Παρότι όμως η δουλεία καταπολεμάται συστηματικά, δεν έχει εξαλειφθεί. Συνεχίζεται με τη παραδοσιακή ή με σύγχρονες μορφές της, αποτέλεσμα της εμπορίας ανθρώπων από ανθρώπους. Η Εμπορία Ανθρώπων (trafficking) είναι η παράνομη διακίνηση τους με τη χρήση βίας, απειλών ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων με σκοπό συνήθως τη σεξουαλική ή εργασιακή τους εκμετάλλευση, ή την αφαίρεση και πώληση των οργάνων τους.
Σύμφωνα με την Α21, ένα διεθνή μη κερδοσκοπικό και μη κυβερνητικό οργανισμό που ιδρύθηκε το 2008 στη Θεσσαλονίκη και αυτή τη στιγμή δραστηριοποιείται σε 19 τοποθεσίες, σε 14 χώρες του κόσμου:
*40 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο βρίσκονται παγιδευμένοι στην εμπορία ανθρώπων σήμερα.
*Η εμπορία ανθρώπων είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εγκληματική βιομηχανία στον κόσμο, με τζίρο που ξεπερνά τα 120 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
*Yπολογίζεται ότι περίπου 89.000 άνθρωποι ζουν σε συνθήκες σύγχρονης δουλείας στην Ελλάδα (Global Slavery Index, 2018).
*Πάνω από το 50% των καταγεγραμμένων περιστατικών το 2019 αφορούσαν σεξουαλική εκμετάλλευση (Εθνικός Μηχανισμός Αναφοράς για την Προστασία των Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων, 2020).
Τα θύματα εξαναγκασμού που εργάζονται αιχμάλωτα με ελάχιστη ή και μηδενική αμοιβή και προφανώς τα θύματα εξαναγκασμού, εξαπάτησης και εκφοβισμού που παρέχουν σεξουαλικές υπηρεσίες επί πληρωμή, ανήκουν, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. H φτώχεια, ο κοινωνικός και οικονομικός αποκλεισμός, οι πολεμικές συγκρούσεις, οι ανισότητες και οι διακρίσεις όλων των ειδών, επιδημικές εξάρσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές, φυσικές καταστροφές και η κλιματική αλλαγή, συνδυαστικά με ελλιπές νομοθετικό πλαίσιο σε κάποιες χώρες, είναι που δημιουργούν συνθήκες αύξησης των «υποψήφιων» θυμάτων. Τα διεθνή κυκλώματα καλύπτουν τη «ζήτηση» σύγχρονων σκλάβων που μεγεθύνεται στα πιο ανεπτυγμένα σημεία του πλανήτη, της χώρας, της πόλης. Για την οριστική κατάργηση απαιτείται ισχυρό κοινωνικό κράτος, αυστηρό νομικό πλαίσιο, συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών προστασίας των πολιτών και φορέων κοινωνικής αρωγής, διεθνώς.
Το Σάββατο 15 Οκτωβρίου, διοργανώνεται μια Παγκόσμια Σιωπηλή διαμαρτυρία την ίδια ώρα σε όλες τις χώρες, «To Περπάτημα για την Ελευθερία», με αφορμή την Πανευρωπαϊκή Ημέρα για την Καταπολέμηση του Ανθρώπινου Εμπορίου. Πρόκειται για μια παγκόσμια εκδήλωση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που φέρνει κοντά δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους σε εκατοντάδες πόλεις σε όλο τον κόσμο. Περπατάνε μαζί για την καταπολέμηση της σύγχρονης δουλείας, δίνοντας ένα ηχηρό μήνυμα με κάθε τους βήμα: Κατάργηση της δουλείας παντού, για πάντα, στις πόλεις μας, στα χωριά μας, σε όλο τον κόσμο. Στη Μαγνησία, η δράση θα λάβει χώρα στη πόλη του Βόλου, από την Α21 με Συνδιοργανωτή τον Σύνδεσμο Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας-Περιφερειακό Τμήμα Θεσσαλίας (ΣΚΛΕ-ΝΠΔΔ), που συνυφαίνει καθοριστικά τον αγώνα για αξιοπρέπεια, ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνική δικαιοσύνη και ελευθερία, το Κέντρο Κοινότητας Βόλου και το Job Center Βόλου. Με αφετηρία το Δημαρχείο, στις 16:30 μ.μ., οι συμμετέχοντες θα διασχίσουν την παραλιακή οδό με τερματισμό στο άγαλμα της Ελευθερίας. Η συμμετοχή είναι δωρεάν και ανοιχτή προς όλους.
Φέτος, που η δράση διοργανώνεται για 8η χρονιά, δυστυχώς συμπίπτει με τη τραγικότατη ελληνική επικαιρότητα. Η κοινή γνώμη παρακολουθεί σοκαρισμένη την εξέλιξη της υπόθεσης του 12χρονου κοριτσιού στο Κολωνό. Το παιδί που διαβιούσε σε ένα νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον και αφέθηκε αβοήθητο στις ορέξεις των παιδοβιαστών, αποτελεί θύμα ανθρώπινης εμπορίας και σύγχρονης δουλείας. Δυστυχώς, «φωνάζει» η εκκωφαντική απουσία των κοινωνικών υπηρεσιών του Κράτους. Η Πολιτεία και οι δομές της, σε εκπαίδευση και πρόνοια, απέτυχαν να προστατεύσουν ένα –ακόμα- παιδί από τη συστηματική κακοποίηση. Αυτό είναι και το μοναδικό αληθινά πολιτικό περιεχόμενο του γεγονότος, η συλλογική αποτυχία της κοινωνίας και της πολιτείας μας. Η κομματική εργαλειοποίηση που επιχειρείται ένθεν κακείθεν κάνει ακόμα πιο τοξική τη δημόσια συζήτηση. Δεν ευαισθητοποιεί τη κοινωνία ως προς τα βαθύτερα αίτια της συγκεκριμένης υπόθεσης ούτε του γενικότερου προβλήματος. Πρέπει επιτέλους να υπάρξει κοινός τόπος και να δημιουργηθούν κέντρα υποστήριξης οικογένειας σε κάθε Δήμο.
Η πορεία του Σαββάτου μακάρι να συμβάλλει σε ένα συλλογικό διάλογο με αποτέλεσμα προόδου. Δεν είναι ανεκτό στον 21ο αιώνα, να υπάρχουν θύματα, άνδρες – γυναίκες – παιδιά, της εμπορίας ανθρώπινης σάρκας. Επιβάλλεται όλες και όλοι, ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας, να παλέψουμε ώστε να γίνει εφικτό το αυτονόητο. Θα είμαστε εκεί, ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί ενωμένοι, ως ελάχιστο χρέος μας απέναντι στους συνανθρώπους – θύματα αλλά και στη συνείδησή μας.
Ο Αντώνης Πολίτης είναι Κοινωνικός Επιστήμονας – Οικονομολόγος
Μέλος Κ.Π.Ε. ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής
