Της Λίλας Σταμπούλογλου
Στη νέα φάση της ελληνικής τηλεοπτικής μυθοπλασίας, που ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια, το έγκλημα και η εξιχνίασή του επανήλθαν δυναμικά αλλά και πιο προσεγμένα. Αρκετά από τα παραδείγματα που προστίθενται κάθε χρόνο στο τηλεοπτικό μενού είναι σειρές που άνετα θα μπορούσαν να μπούν σε πλατφόρμες για να τις δουν εκατομμύρια μάτια τηλεθεατών ανά τον κόσμο.
Ο Πάνος Κοκκινόπουλος έδειξε τον δρόμο με την «Ανατομία Ενός Εγκλήματος», το μακρινό 1992. Ακολούθησαν το «Νυχτερινό Δελτίο», ο «Κόκκινος Κύκλος», η «10η Εντολή», ο «3ος Νόμος», το «Ου Φονεύσεις» και άλλα που ακόμα θυμόμαστε. Είναι αναμφισβήτητα ο δάσκαλος της ελληνικής μυθοπλασίας που περιστρέφεται γύρω από φόνους και αστυνομίες. Γιατί κατάφερε, σε μια εποχή που δεν υπήρχε η εξοικείωση που υπάρχει σήμερα χάρη στις πλατφόρμες με τις ξένες παραγωγές, να φτιάξει σειρές με σασπένς, των οποίων γίναμε πιστοί τηλεθεατές.
Μετά τον Κοκκινόπουλο, βέβαια, η μυθοπλασία αυτού του τύπου έπεσε σε κενό αέρος. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι περισσότερες ελληνικές σειρές προσπάθησαν να μιμηθούν, όχι και τόσο πετυχημένα, ξένα προγράμματα όπως το «CSI» και το «Low and Order». Η αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις προσδοκίες φαινόταν από το πρώτο επεισόδιο, και η αδεξιότητα διαχείρισης μιας αστυνομικής πλοκής, σεναριακά και σκηνοθετικά, έκανε πολλές φορές την αδρεναλίνη σου να ανεβαίνει από το μειδίαμα που σου προκαλούσε το θέαμα – και όχι από το σασπένς.
Στη νέα φάση της τηλεοπτικής μυθοπλασίας, που ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια, αυτό έχει αλλάξει. Το έγκλημα και η εξιχνίασή του επανήλθαν στην οθόνη δυναμικά αλλά και πιο προσεγμένα. Αρκετά από τα παραδείγματα που προστίθενται κάθε χρόνο στο τηλεοπτικό μενού είναι σειρές που άνετα θα μπορούσαν να μπούν σε πλατφόρμες για να τις δούν εκατομμύρια μάτια τηλεθεατών ανά τον κόσμο.
Ο «Σιωπηλός Δρόμος», σε σενάριο Μελίνας Τσαμπάνη και Πέτρου Καλκόβαλη, που προβλήθηκε στο Mega τη σεζόν 2020-2021 και προσέλκυσε το ενδιαφέρον ξένων αγοραστών στην αγορά των Καννών, αλλά και το «Ετερος Εγώ» του Παναγιώτη Τσαφούλια, το οποίο προβλήθηκε στην Cosmote TV, είναι από τα πρώτα δείγματα αυτής της δυναμικής αλλαγής.
Το «Κάνε ότι Κοιμάσαι», σειρά της ΕΡΤ σε σενάριο Γιάννη Σκαραγκά, ήταν ακόμα μία δεξιοτεχνική σειρά εγκλήματος και μυστηρίου, η οποία μάλιστα κέρδισε και το βραβείο καλύτερης τηλεοπτικής σειράς στον 18ο διεθνή διαγωνισμό Seoul International Drama Awards 2023. Τον δρόμο της για το Netflix βρήκε και η ελληνική σειρά «Σώσε Με», στον ANT1, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Δημήτρη Σίμου, με το κυνήγι ενός κατά συρροήν δολοφόνου να καθορίζει την πλοκή.
Στη φετινή σεζόν η αστυνομική μυθοπλασία κάνει αισθητή την παρουσία της ξανά. Οι σειρές που μπαίνουν στην κατηγορία της και θα παρακολουθήσουμε φέτος είναι η «Διάφανη Αγάπη», αισθηματική σειρά μυστηρίου και μεταφυσικής στον Alpha, βασισμένη σε ιταλικό φορμάτ, το κοινωνικό-αστυνομικό «Δίχτυ» στην ΕΡΤ, σε σκηνοθεσία Μανούσου Μανουσάκη, το «Ταμπού» των Αντρέα Γεωργίου και Βάνας Δημητρίου στο Mega, και «Οι Μαύροι Πίνακες» στο STAR, που υπογράφουν σεναριακά οι Σοφία Καζαντζιάν και Μάριος Ιορδάνου. Αυτή είναι μάλλον και η σειρά που θα κερδίσει τις εντυπώσεις: ήδη από την πρεμιέρα φάνηκε η υπεροχή της.
Η υπόθεση ξεκινάει με τη δολοφονία μιας έφηβης μαθήτριας, πίσω από την οποία βρίσκεται ένας κατά συρροήν δολοφόνος που χρησιμοποιεί στα εγκλήματά του μοτίβα από τους «Μαύρους Πίνακες» του Φρανθίσκο Γκόγια. Τα σχόλια που αποσπά η σειρά είναι θετικά, με πολλούς να μιλάνε για ένα σκανδιναβικής ατμόσφαιρας αστυνομικό νουάρ, με σκοτεινά και ψυχρά χρώματα, εικαστική αισθητική και κλιμάκωση, και την αίσθηση του φόβου να σε παρασέρνει μαζί του καθώς παρακολουθείς.
Η ελληνική επαρχία φαίνεται ότι είναι ο αγαπημένος τόπος σκηνικού και στην αστυνομική μυθοπλασία, όπως και σε άλλου είδους τηλεοπτικές σειρές που παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια. Αυτό, βέβαια, δεν είναι κάτι καινούργιο. Η ύπαιθρος και οι άνθρωποί της είχαν ανέκαθεν πρωταγωνιστική θέση στην καρδιά της ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής. Από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο μέχρι τον σύγχρονο και από την κρατική τηλεόραση ως την ιδιωτική, τα σενάρια μεταφέρουν εικόνες, καταστάσεις και ήθη της επαρχίας, με δραματικό ή κωμικό προσανατολισμό.
Κατά τον ίδιο τρόπο, οι αστυνομικές σειρές εκμεταλλεύονται την επαρχιακή νοοτροπία και αισθητική, αλλά και τις εικόνες της ελληνικής φύσης, για να τοποθετήσουν μέσα τους τις ιστορίες και τις σκηνές τους. Και είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι μέσα από σενάρια με επίκεντρο εγκλήματα διαφαίνονται πιο εύστοχα οι νοοτροπίες μιας Ελλάδας που παλεύει ανάμεσα στον συντηρητισμό και την πρόοδο, κουκουλώνοντας συχνά τα κακώς κείμενα και κλείνοντας τα μάτια μπροστά στο προφανές.
Η σύγχρονη ελληνική αστυνομική μυθοπλασία ήρθε για να μείνει. Και ίσως για να περάσει τα σύνορα και να συναντηθεί με το μεγάλο κοινό εκεί έξω. Το σίγουρο είναι ότι έχει τα προσόντα.
Πηγή: Protagon.gr