Η Χρύσα Παπά είναι μια ηθοποιός που έχει καταφέρει να ξεχωρίσει για την ευαισθησία της και το βάθος που δίνει στους ρόλους της, συνδυάζοντας με ιδιαίτερο τρόπο το πάθος με τη συνέπεια. Έχει αφήσει το στίγμα της σε πολλές σημαντικές παραστάσεις, αλλά στη παράσταση “Σέρρα, η ψυχή του Πόντου” κάνει κάτι μοναδικό, αγγίζει την καρδιά της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού μεταφέροντας στη σκηνή τα πάθη και τις μνήμες ενός λαού που αναγκάστηκε να ξεριζωθεί από τη γη του. Η “Σέρρα, η ψυχή του Πόντου” είναι ένα χορόδραμα με ιστορική και πολιτιστική βαρύτητα και η Χρύσα Παπά καλείται να ενσαρκώσει έναν ρόλο που αναδεικνύει τη ψυχή και το πνεύμα των ανθρώπων του Πόντου.
Η παράσταση “Σέρρα-Η ψυχή του Πόντου”, βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου, με την εξαιρετική ερμηνεία της Χρύσας Παπά, συνεχίζει για τρίτη χρονιά την πανελλαδική και ευρωπαϊκή της περιοδεία, κάνοντας μια στάση στον Βόλο, την Κυριακή 10 Νοεμβρίου.
Η μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία με τα συνεχόμενα sold out των δυο τελευταίων ετών, το «Σέρρα» υμνήθηκε από κοινό και κριτικούς, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας καθώς και στο Βερολίνο της Γερμανίας, με το κοινό να γεμίζει τις θεατρικές αίθουσες όπου και αν παρουσιάστηκε. Πρόκειται για μια θεατρική εμπειρία που συνεπαίρνει τον θεατή σε ένα μοναδικό ταξίδι, απ’ όπου και αν κατάγεται.
Μία ηθοποιός, 12 ρόλοι
Η Λεμονιά παρουσιάζεται στο κοινό για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα της, του Γαληνού Φιλονίδη. Μια ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962, στην Τραπεζούντα και άλλες περιοχές του Πόντου, στην Αμπχαζία και στο Καζακστάν.
Ο Γαληνός διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες, δοκιμάζονται οι ηθικές του αρχές κι έρχεται αντιμέτωπος με τις τρικυμίες της ψυχής, αλλά και με την αγριότητα των εκτοπισμών και των διώξεων εκείνης της περιόδου, ενώ στο πρόσωπο του και στην πορεία του αντανακλούν τα δεινά των Ελλήνων του Πόντου και των Αρμενίων.
Ένα έργο γεμάτο έρωτα, μυστήριο, ραδιουργίες, τρυφερότητα, αγάπη, εξαθλίωση και αξιοπρέπεια. Ένα ταξίδι που γράφει η ζωή, που φαντάζει με τις φλόγες του χορού της φωτιάς, του χορού Σέρρα.
«Θα σας διηγηθώ την ιστορία του πατέρα μου…γιατί άραγε;»
Συνέντευξη στην Ουρανία Σταμούλη
Κυρία Παπά, έχετε δηλώσει ότι η συνάντησή σας με το βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου και μετέπειτα θεατρική παράσταση “Σέρρα: η ψυχή του Πόντου” ήταν καρμική. Μιλήστε μου για αυτή την όμορφη διαδρομή από τη στιγμή που έπεσε στα χέρια σας το βιβλίο μέχρι σήμερα που παρουσιάζετε την παράσταση στην πόλη του Βόλου.
Αρχικά διάβασα το μυθιστόρημα ως αναγνώστρια και ενθουσιάστηκα, έψαχνα χρόνο για να συνεχίσω την ανάγνωση. Μετά από πολύ λίγο διάστημα ήρθε η πρόταση γι’ αυτή τη δουλειά… Η αλήθεια είναι ότι χάρηκα πάρα πολύ τότε και η χαρά μου ακόμη, δυο χρόνια μετά, συνέχεια αυξάνεται… Η παράσταση αυτή ξεκίνησε να ετοιμάζεται πριν την πρώτη καραντίνα. Στην πραγματικότητα η πρεμιέρα έγινε τον Οκτώβρη του 2022 στο θέατρο “Αυλαία” στη Θεσσαλονίκη. Τα πρώτα δυο χρόνια η παράσταση παιζόταν κυρίως την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και κάποιες πόλεις και αγαπήθηκε πολύ από τον κόσμο, εκτός από όλους εμάς που δουλέψαμε και δουλεύουμε γι’ αυτήν. Φέτος είναι η τρίτη χρονιά που παρουσιάζεται και είναι η χρονιά της πανελλαδικής και ευρωπαϊκής περιοδείας. Η παράσταση ταξιδεύει και πάμε να πούμε παντού αυτή την ιστορία που έγραψε ο Γιάννης Καλπούζος.
Πόσο εύκολο είναι να ερμηνεύετε δώδεκα ρόλους διαφορετικών φύλων και ηλικιών και πως περνάει στο κοινό η ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής εκείνης;
Στο θέατρο δεν υπάρχει τίποτα εύκολο, γενικότερα στην υποκριτική τέχνη. Τώρα, εδώ σε αυτή την παράσταση, που είναι και μονόλογος, ο βαθμός δυσκολίας διαφέρει. Στην σκηνή παρουσιάζομαι ως η Λεμονιά, η κόρη του πατέρα της ιστορίας, για να αφηγηθώ την ιστορία του πατέρα μου. Σε αυτή την διαδρομή υποδύομαι 12 διαφορετικούς ρόλους, περνώντας από την αφήγηση στους διάφορους ρόλους. Οι αλλαγές είναι υποκριτικές και σε αυτό είναι βασισμένη και όλη η σκηνοθεσία, καθώς και το πώς αποδίδεται η ατμόσφαιρα της εποχής. Είναι γεγονός όμως ότι δεν χρειάστηκε να κάνουμε πολλά πράγματα για να αποδοθεί η ατμόσφαιρα και το κλίμα της εποχής, αρκούσε και αρκεί να βασιστούμε στο υπέροχο κείμενο και μυθιστόρημα που έχει γράψει ο Γιάννης Καλπούζος.
Έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι έχετε ποντιακές ρίζες στο να δείτε με άλλη ματιά τους ρόλους που ερμηνεύετε; Να τους συμπονέσετε, να τους κατανοήσετε, να δικαιολογήσετε τις πράξεις τους;
Είμαι Πόντια από την πλευρά του πατέρα μου, μεγαλωμένη με τον ήχο της λύρας. Δεν ξέρω αν αυτό έπαιξε ρόλο στο να κατανοήσω την ιστορία μας περισσότερο – να δικαιολογήσω δεν έχω κάτι, δεν υπάρχει λόγος. Από τη μια πιστεύω ότι ως ηθοποιός, και να μην ήμουν Πόντια, έχοντας ένα τέτοιο σπουδαίο κείμενο στα χέρια μου και πάλι θα με συνέπαιρνε και θα με ενέπνεε. Από την άλλη, με τον ήχο της λύρας δονείται η ψυχή μου, ακριβώς επειδή αυτή είναι η μισή καταγωγή μου. Είναι σπουδαίο ότι μπορούμε μέσω της τέχνης του θεάτρου να πούμε αυτή την ιστορία. Πρόκειται για μια ερωτική και οικογενειακή ιστορία που ξεκινάει το 1915 και ολοκληρώνεται το 1962. Βλέπουμε την ζωή των ανθρώπων που είναι γεμάτη αγάπη, έρωτα, τρυφερότητα, τις καθημερινές τους στιγμές και πώς επηρεάζεται από τα τόσο σημαντικά ιστορικά γεγονότα της εποχής, όπως είναι η Σφαγή των Αρμενίων, η Γενοκτονία των Ποντίων και αργότερα τα βασανιστήρια των Ποντίων στη Σοβιετική Ένωση, άρα γεμάτη βάσανα, πόνο, εξορία και βία. Είναι ένα έργο που γιορτάζει το μεγαλείο της ζωής μέσα από τον δρόμο της ανθρωπιάς και της απανθρωπιάς.
Οι Πόντιοι είναι ένας λαός που κρατάει την κουλτούρα του ζωντανή μέχρι σήμερα και δεν επιτρέπουν να χαθεί η ιστορία τους. Σας έχουν πλησιάσει θεατές μεγαλύτερης ηλικίας που να είναι πιο κοντά στα βιώματα αυτά; Τι σας λένε;
Ναι, σε αυτά τα δυο χρόνια έχουν έρθει πολλοί άνθρωποι που κατάγονται από τον Πόντο, άλλοι που έχουν ακούσματα από κοντινούς ανθρώπους και άλλοι όχι τόσο. Το σπουδαίο είναι ότι αυτό το έργο, από γραφής, αφορά κάθε άνθρωπο από όπου και αν κατάγεται. Έτσι λοιπόν, έχω μιλήσει μετά την παράσταση με άλλους τόσους ανθρώπους που δεν κατάγονται από τον Πόντο, αλλά που τους συνεπήρε η ιστορία, και νιώθουν την ίδια συγκίνηση κάνοντας ο καθένας αναγωγή σε κάτι δικό του. Αυτή είναι και η μαγεία της τέχνης.
Ως ηθοποιός έχετε τεχνικές ώστε να μην παρασύρεστε από το συναίσθημα κάθε ρόλου, παρόλα αυτά δεν μπορώ να μη σας ρωτήσω με τι συναισθήματα φεύγετε κάθε φορά από τη παράσταση… Όσοι έχουμε δει την παράσταση, έχουμε σπαράξει. Εσείς πως το κάνετε αυτό κάθε βράδυ;
Το κάνω με πολλή αγάπη και πάθος και σίγουρα με πολλή δουλειά κάθε μέρα. Το κείμενο αυτό μου δίνει μεγάλη έμπνευση καθώς και η αγάπη που λαμβάνει η παράσταση αυτά τα δυο χρόνια. Ως ηθοποιός έχω και εξελίσσω τα τεχνικά μου μέσα, ωστόσο η διαδρομή στην παράσταση είναι συναισθηματική και κάνω κάθε βράδυ μια τεράστια βουτιά σε αυτή την ιστορία. Στις πρόβες δουλέψαμε πολύ με τον Σωτήρη Χατζάκη και είναι γεγονός ότι η μεγαλύτερη δουλειά και η βάση μιας παράστασης είναι η περίοδος των προβών.
Με τι συναισθήματα θέλετε να φύγει ο θεατής;
Το έργο και η παράσταση αυτή είναι γεμάτη από συναισθήματα, ευχάριστα και δυσάρεστα. Δεν θέλω να φεύγουν οι θεατές με κάποιο συγκεκριμένο συναίσθημα. Είναι πολύ προσωπικό τί κρατάει κάποιος φεύγοντας από την παράσταση, ακόμη και τους ανθρώπους που έχουν δει την παράσταση δυο και τρεις φορές αλλάζει κάθε φορά. Το πιο σημαντικό που συμβαίνει είναι ένα ταξίδι που κάνουμε σε κάθε παράσταση μαζί με τους θεατές, οι οποίοι φεύγουν γεμάτοι κάθε βράδυ.
ΣΕΡΡΑ – Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
στο Δημοτικό Θέατρο Νέας Ιωνίας, στο Βόλο
Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024
ώρα 9μμ
Συντελεστές
Συγγραφέας και θεατρική διασκευή: Γιάννης Καλπούζος
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Σύνθεση-Μουσική Επιμέλεια: Ματθαίος Τσαχουρίδης
Σκηνικά-Κοστούμια: Έρση Δρίνη
Χοροδιδασκαλία: Στέφανος Σιδηρόπουλος
Φωτογραφία αφίσας: Πάνος Βλασόπουλος
Φωτογραφίες παράστασης: Αγγελική Κοκκοβέ
Γραφιστική επιμέλεια-Video Editing: Μαίρη Μούσα
Προβολή-Δημόσιες Σχέσεις: Παναγιώτης Φανταγμάς
Παραγωγή: Sifa Production
Ερμηνεύει η Χρύσα Παπά
Εισιτήρια: 17€ γενική είσοδος, 15€ φοιτητικό, μαθητικό, ανέργων (με την επίδειξη των αντίστοιχων δικαιολογητικών κατά την είσοδο), ΑμεΑ
Προπώληση: Βιβλιοπωλείο Η Πένα και more.com
Το μυθιστόρημα «Σέρρα- Η ψυχή του Πόντου» του Γιάννη Καλπούζου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
