Του Παντελή Προμπονά*
Την δεύτερη τετραετία της διακυβέρνησης του ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δύο σκοπέλους να υπερβεί: τις ευρωπαϊκές εκλογές ένα χρόνο μετά την ανανέωση της θητείας του και την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας που, χάρη στις δικές του συνταγματικές τροποποιήσεις, σε κανένα σενάριο δεν θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνηση.
Και τις δυο τις αντιμετώπισε με την «στρατηγική του ενάμισι κόμματος» όπου ένα ο σημαίνων και μοναδικός πόλος κυβερνητικού ρεαλισμού και μισά τα κόμματα είτε από το κέντρο και αριστερά του είτε από το κέντρο και δεξιά του. Αυτή η στρατηγική τον έχει βοηθήσει να ηγεμονεύσει εσωκομματικά όσο και στο πολιτικό σκηνικό σε συνδυασμό με τον μετασχηματισμού του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου σε μια ιδεολογικό ρεύμα μίσους και αποδόμησης της περιόδου 2015-2019. Το μόνο τρωτό σημείο που έχει η στρατηγική αυτή είναι η «δημοκρατική λεπτομέρεια» των εκλογών και η πιθανότητα ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μην πιάσει το όριο, που ο ίδιος έθεσε με την αλλαγή του εκλογικού νόμου, και να χρειαστεί κυβερνητικό εταίρο.
Για την πιθανότητα αυτή υπάρχουν τρεις επιλογές για τον Κυριάκο Μητσοτάκη: να αλλάξει εκ νέου τον εκλογικό νόμο μετατρέποντας τον εν τέλει σε νομοθέτημα που θα ακολουθεί τις δημοσκοπικές προβλέψεις για τον ίδιο κίνηση υψηλού πολιτικού κόστους, η συνεργασία με μια «σοβαρή» ακροδεξιά κίνηση που δεν θέλει να κάνει όσο κι αν θα το επιθυμούσε ένα μέρος της ηγετικής του ομάδας και η συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ ή τουλάχιστον με ένα πλειοψηφικό μέρος του ΠΑΣΟΚ, επιλογή που δεν ξενίζει πολιτικά καθώς μέρος της δικής του, επιτυχημένης και πολλαπλώς δοκιμασμένης, στρατηγικής ήταν η άντληση στελεχών από τον εκσυγχρονιστικό χώρο.
Η διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το καλοκαίρι του 2023 και η καταστροφική θητεία Κασσελάκη καθώς και οι συγκεκριμένες εκλογικές δυνατότητες του ΠΑΣΟΚ συντέλεσαν στο να υπερβεί η ΝΔ τη βάσανο των ευρωεκλογών χωρίς σημαντικές απώλειες. Η κοκορομαχία της ηγεμονίας στο ρευστό κοινοβουλευτικό τοπίο δείχνει πως και την δεύτερη σκόπελο ο Κυριάκος Μητσοτάκης επίσης θα την υπερβεί ενισχυμένος εσωκομματικά και σχεδόν άφθαρτος εκλογικά, καθότι αν επενδύει κανείς στις ευαισθησίες του εκλογικού σώματος έναντι των θεσμών και πολύ περισσότερο συμβολικών όπως ο ΠτΔ τότε μάλλον θα απογοητευθεί.
Νικητές από το κέντρο και την αριστερά αναμφίβολα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και η Νέα Αριστερά. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ γιατί εγκλώβισε ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ και έκανε μια στεκούμενη πρόταση, ίσως και καλύτερη της ΝΔ για τον θεσμό και η Νέα Αριστερά διότι συμφωνώ με την επισήμανση του Βασίλη Σωτηρόπουλου που έγραψε στις 4 Δεκεμβρίου «Η κυβέρνηση θα ήταν περιχαρή να αποστρατεύσει τον κ. Ράμμο, αποσύροντάς αυτόν από την προεδρία της Α.Δ.Α.Ε. Η ιδέα της “Νέας Αριστεράς” ήταν, λοιπόν, σατανική. Πρότεινε το όνομα του κ. Ράμμου ως ΠτΔ προκειμένου να το “κάψει”. Ρίχνοντας το όνομα στην ονοματολογία της προεδρολογίας και ήδη προκαλώντας ένα κύμα αρνητικών τοποθετήσεων για το ενδεχόμενο να ευδοκιμήσει η πρόταση, οδήγησε στην απόρριψη του, ακόμη και από αυτόν τον ίδιο τον κυβερνητικό εκπρόσωπο κ. Μαρινάκη!».
Χαμένος από την υπόθεση της ανάδειξης νέου Προέδρου της Δημοκρατίας είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης και το ΠΑΣΟΚ ο οποίος επέλεξε ένα στενά κομματικό στέλεχος, υπουργό του Σημίτη, εμπνευστή ενός εκ των αντιλαϊκότερων νομοθετημάτων της μεταπολίτευσης, ερχόμενος τρίτος στις ανακοινώσεις. Η επιλογή του θα μπορούσε να είναι και του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη και εκεί έγκειται και το πρόβλημα του πως δεν χάραξε καμία στρατηγική πολιτικού διαχωρισμού από την ΝΔ, ταυτόχρονα δεν κέρδισε και τίποτα από αυτό ενώ δεν προσπάθησε καν να ηγηθεί μιας άλλης πρότασης από το κέντρο και την Αριστερά. Θα αρκεστεί σε έναν έως τέσσερεις ανεξάρτητους βουλευτές που καλοβλέπουν τα κενά στην Α και Β Θεσσαλονίκης και παριστάνουν τους θαυμαστές του για να εξασφαλίσουν την επόμενη θητεία τους.
Και τώρα που οι εκλογικές βάσανοι έχουν τελειώσει για τον Κυριάκο Μητσοτάκη και έχουν απομείνει μόνο οι ευσεβείς πόθοι εσωκομματικής ανταρσίας στη ΝΔ που προφητεύουν κατά καιρούς κάτι δημοσιολόγοι που οι μόνες πληροφορίες που έχουν είναι το θυμικό τους και η θεωρία του ώριμου φρούτου, μένει να δούμε αν πολιτικά, κοινοβουλευτικά και κυρίως κοινωνικά υπάρχει κάποιο πολιτικό ρεύμα που μπορεί να συγκρουστεί με την «στρατηγική του ενάμισι κόμματος» και τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία της Νέας Δημοκρατίας δημιουργώντας ανταγωνιστικό πόλο και ανασυγκροτώντας μια εναλλακτική ατζέντα θετικών πολιτικών.
Διότι αν συνεχιστεί η στενή ανταγωνιστική κοκορομαχία μηχανισμών σχετικά με τα πρωτεία του κέντρου και της αριστεράς, πολύ φοβάμαι ότι οι επόμενες ευκαιρίες πολιτικών μετώπων θα είναι για να σώσουμε ότι σώζεται από την επέλαση του σκοταδιού της άκρας δεξιάς και του ανορθολογισμού. Και στην Ελλάδα δεν έχουμε δεύτερη Κυριακή για να ψηφίσουμε Μακρόν.
*Ο Παντελής Προμπονάς είναι Υπ. Διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας – Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
