Ο 38χρονος καλλιτέχνης της ραπ και του χιπ-χοπ λατρεύει να αφηγείται την γκρίζα και σάπια όψη της πατρίδας του, Θεσσαλονίκης, ανεβάζοντας στους συρμούς του «ΜΕΤΡΟ» του ένα τεράστιο πλήθος που νιώθει να καθρεφτίζεται η δική του ιστορία στους στιχους του.
Ο Αλέξης Λαναράς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη από τις 25 Σεπτεμβρίου του 1984. Comfort zone για τον δημοφιλή ράπερ είναι η περιοχή του Φαλήρου, η «κατηφόρα της Μπότσαρη», η Όλγας, η Ανθέων, από τα Πανεπιστήμια ως Ντεπό και Χαριλαόυ, τα στενά, τα παγκάκια, τα πάρκα και τα γκρίζα κτήρια της περιοχής, που τόσο συχνά μνημονεύει και από τα οποία αντλεί το σκηνικό στις ιστορίες που αφηγείται. Όποιος έχει περάσει έστω και ένα βράδυ σε σπίτι στο Φάληρο καταλαβαίνει τι σημαίνει το «μαρσάρουν μηχανές κάτω από το σπίτι μου». Από κει, ως τα Λαδάδικα και τις εργατικές, ο ΛΕΞ έφτιαξε τον κύκλο των ανθρώπων του, των στεκιών του και των ιστοριών του, με πολύ περπάτημα, με πολλές νύχτες σε παγκάκια και με πολλές συζητήσεις.
Κι αν στο σχολείο του έλεγαν τίποτα πως δεν αξίζει, όπως περιγράφει στο «Άιντα Τζόνι», με τους δασκάλους να επισημαίνουν το «κακό μυαλό» του, αυτός βρήκε στην τέχνη και στην μουσική το σπίτι του και, επιπλέον, τα υλικά για να φτιάξει σπίτι και για άλλους: το πολυπληθές ακροατήριο που τον ακολούθησε στην συνέχεια. Το γκραφίτι φάνηκε να του τραβά την προσοχή ως έφηβος, παρέα με φίλους όπως ο Μικρός Κλέφτης, ο Τζαμάλ, ο Ζήνων και ο Mondi. Το 1999 όλοι μαζί στράφηκαν στη μουσική που τόσο αγαπούσαν, δημιουργώντας το χιπ-χοπ σχήμα «Βόρεια Αστέρια» (Βορ.Ας), που άρχισε να «ζωγραφίζει» με επιτυχία στους στίχους των κομματιών του το σκηνικό της Θεσσαλονίκης. Πέντε δίσκοι ως το 2010, ελεύθεροι οι τέσσερις και ο τελευταίος («5 Αστέρων» στην ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία «Ηχοκρατορία», αποδοχή από το κοινό της πόλης και όχι μόνο. Ο ΛΕΞ είχε ήδη αρχίσει να δημιουργεί κάτι καλό.
Μέσα σε τέσσερα χρόνια, ο ΛΕΞ έβαλε στο στούντιο 13 κομμάτια και η Θεσσαλονίκη βρήκε το 2014 τον νέο της ποιητή. Περιγράφοντας τον τρόπο ζωής – και επιβίωσης – της παρέας του μέσα στην κοινωνία της οικονομικής κρίσης, της έκπτωσης αξιών, της αστυνομοκρατίας και της φθοράς των ανθρώπινων σχέσεων, ο ΛΕΞ αναδείχθηκε μέσα σε μία νύχτα σε φωνή της πόλης και όχι μόνο, με τους νέους που είχαν ήδη στραμμένες τις κεραίες τους στην ραπ σκηνή να ταυτίζονται με τις ιστορίες του και να μαθαίνουν όλους τους στίχους χωρίς repeat. Η επίδραση του άλμπουμ «Ταπεινοί και Πεινασμένοι» ήταν τεράστια. Είναι εκατοντάδες χιλιάδες οι νέοι που το 2014 αναγκάζονταν να ζουν ταπεινά, όμως η δίψα για ζωή, για το «εκεί έξω», τους έκανε να πεινούν!
Ο Αλέξης Λαναράς σκαρφαλώνει σχεδόν άμεσα στην κορυφή της ραπ σκηνής και όσοι δεν έχουν ακόμη καταλάβει τι έγινε, τουλάχιστον κατάλαβαν ότι υπάρχει κάποιος που ακούγεται φανατικά από αρκετούς φίλους τους, μάλλον τον λένε Αλέξη – αν αποκωδικοποιήσεις το ψευδώνυμο – και μάλλον μένει στην Θεσσαλονίκη.
Ο ΛΕΞ περιγράφει το περιθώριο, την «ανεργία» και την «αφραγκία», την κοινωνική ανισότητα, το πέρασμα των ημερών «δίχως νόημα», το φλερτ με την αυτοκτονία, τα ναρκωτικά, την παρέα και τις «ταπεινές» συνήθειες της στα σπίτια ή στα πάρκα που σε κρατούν ζωντανό, αλλά και την ανάγκη να ξεφύγεις. Οι αναφορές στο ποδόσφαιρο, το Παγκόσμιο Κύπελλο και τον στοιχηματισμό, σε ταινίες και σκηνοθέτες, σε video games και σε γνωστές γειτονιές της Θεσσαλονίκης, η δικαιολόγηση της παρατυπίας εκ μέρους ενός πεινασμένου άφραγκου και ουσιαστικά η μετατόπιση της ευθύνης σε ένα σύστημα που αυτό πρώτο δεν σου επιτρέπει να ανασάνεις και έπειτα σε κατηγορεί και σε κυνηγά, όλα τα παραπάνω κάνουν το κοινό να δει στο πρόσωπο του ΛΕΞ αυτόν που αφηγείται τόσο πιστά όσο κανείς την ζωή του εκείνη την εποχή. Ο ΛΕΞ γράφει «Μουσική Για Τσόγλανους» και κάνει «Τέχνη Για Κολλημένους» (τίτλοι κομματιών του πρώτου του άλμπουμ), και υπάρχουν πολλοί «τσόγλανοι» και «κολλημένοι» στα πάρκα της Νέας Παραλίας, στο πάρκο του Φωκά, στα στενά της Ανάληψης και της Μπότσαρη, στα Ντεπό και στην Ανθέων. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Άλμπουμ κάθε… Παγκόσμιο Κύπελλο και είσοδος στις Πολυκατοικίες
Όταν έγραφε πως «μαζεύει φράγκα να ποντάρει στο Παγκόσμιο Κύπελλο», κανείς δεν κατάλαβε ότι θα «κάνει» το ίδιο μεταξύ κάθε δίσκου του. Την κυκλοφορία του «Ταπεινοί και Πεινασμένοι» το 2014, λοιπόν, ακολούθησε η κυκλοφορία του «2ΧΧΧ» το 2018, στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο δηλαδή, και η κυκλοφορία του «METRO» φέτος, το 2022.
Κι αν το «ΤκΠ» απασχόλησε κυρίως την ραπ σκηνή, το «2ΧΧΧ» μπήκε σε κάθε πολυκατοικία και έφερε τον Έλληνα κατάματα αντιμέτωπο με την αλήθεια της κοινωνικής σήψης. Ο ΛΕΞ ξεφεύγει λίγο από τα όρια της παρέας του, έχοντας βέβαια μια τετραετία που συνειδητοποίησε ότι όλες οι παρέες της χώρας βιώνουν μάλλον ίδιες καταστάσεις, και πλέον μιλάει για τον αδύναμο από τον οποίο η κοινωνία αποστρέφει το βλέμμα. Παιδιά, αποφυλακισμένοι που παραμένουν πάντα άνεργοι, γυναίκες που κακοποιούνται από άνδρες τέρατα, μετανάστες που δεν βρίσκουν ασφάλεια πουθενά, μια τρίτη ηλικία που την κουράζουν οι επαναστάσεις της νεολαίας, γείτονες που «είναι ντάξει», αφού ακούν και δεν μιλούν. Το συγκλονιστικό κομμάτι «Πολυκατοικίες» έχει κάνει ανεπανάληπτο «γκελ» στην ελληνική κοινωνία, και το όνομα του ΛΕΞ είναι πλέον γνωστό σε κάθε νέο από το σχολείο ως τα 30, ανεξάρτητα αν πάτησε ποτέ το «play» ή όχι.
Το «2ΧΧΧ» είναι πιο σύντομο, αλλά ίσως πιο ουσιαστικό. Η μουσική του ΛΕΞ κατακλύζει τα δωμάτια σε κάθε σπίτι και λίγοι θυμούνται την τελευταία φορά που κάποιος καλλιτέχνης μπόρεσε να περιγράψει τόσο συμπυκνωμένα και πετυχημένα την ζωή της νεολαίας και του αδύναμου. Γεννιέται η ανάγκη για ένα «ευχαριστώ», στον καλλιτέχνη που δεν υπάρχει πουθενά, δεν μιλά σε κανέναν, αγνοεί τα αιτήματα για συνεντεύξεις, δεν προβάλλεται στα social media και αν θες να τον βρεις, θα τον πετύχεις σε συνοικιακά καφέ ή στο κέντρο, με την παρέα του. Σε πάρκο ή στο δρόμο, σε παγκάκι ή στην ταράτσα του.
