Η έννοια της θυσίας έδωσε τεράστια δυνατότητα διείσδυσης του Πολυτεχνείου στη συλλογική συνείδηση του ελληνικού λαού πλένοντας το αμάρτημα της ανοχής πολλών στη δικτατορία, λέει στο NEWS 24/7 o δημοσιογράφος, συγγραφέας και πάλαι ποτέ μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση του 1973, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Μια ξεχασμένη κατάθεση».
«Έχοντας μιλήσει πολύ με συναγωνιστές που είχαν βασανιστεί την άνοιξη του 1973 στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, σκεφτόμουνα πολύ με ποια τακτική έπρεπε να αντιμετωπίσω ενδεχόμενη ανάκρισή μου» γράφει ο Σταύρος Λυγερός στο βιβλίο του «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου – Μια ξεχασμένη κατάθεση» (εκδ. Πατάκη) και συνεχίζει: «Είχα αποφασίσει, λοιπόν, αν με συλλάβουν να αρνηθώ τα πάντα, παρότι θα ήταν προφανές ότι λέω ψέματα. Το πρόβλημα δεν ήταν να παραδεχθείς ότι συμμετείχες, π.χ., στην κατάληψη της Νομικής. Χιλιάδες συμμετείχαν. Ο ανακριτής, όμως, θα σε ρωτούσε αμέσως μετά ποιους είδες εκεί. Θα άρχιζε, λοιπόν, με φαινομενικά ανώδυνες ερωτήσεις να μετατρέπει τον ανακρινόμενο σε συνομιλητή και σιγά σιγά να τον παρασύρει σε έναν ολισθηρό κατήφορο.
Ενώ εάν αρνηθείς τα πάντα, ακόμα κι αν ο ανακριτής σού λέει ότι έχει πολλές μαρτυρίες πως ήσουνα, π.χ., στην κατάληψη, ως ανακρινόμενος έχεις μια γραμμή άμυνας. Αρνείσαι τα πάντα και πλέον το παιχνίδι παίζεται στο επίπεδο των βασανιστηρίων. Τα βασανιστήρια είναι πολύ σκληρά και ποτέ δεν είπα οτιδήποτε επικριτικό σε συναγωνιστές που “έσπασαν”. Αυτό, όμως, που κάνει έναν κρατούμενο να σπάσει είναι κυρίως η διαχείριση του φόβου και πιο συγκεκριμένα η αυταπάτη πως μπορείς να αποφύγεις τα βασανιστήρια, λέγοντας μερικά ανώδυνα στον ανακριτή-βασανιστή σου. Για αυτή την περίπτωση ισχύει το “η λογική της κατηφόρας είναι ο πάτος”».
Τα παραπάνω αποτελούν τμήμα ενός από τα πενήντα βιωματικά σημειώματα που πρόσθεσε ο καταξιωμένος δημοσιογράφος και συγγραφέας στην εν έτει 2023 επανακυκλοφορία του βιβλίου του με τίτλο «Φοιτητικό κίνημα και ταξική πάλη στην Ελλάδα – Από τις προσφυγές στα πρωτοδικεία στην εξέγερση του Πολυτεχνείου» (1977, Εκδοτική Ομάδα Εργασία). Πρόκειται ουσιαστικά για την πολιτική κατάθεσή του για το φοιτητικό κίνημα κατά τη διάρκεια της δικτατορίας και ειδικότερα για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Μια επανακυκλοφορία, όμως, κατόπιν μετεγγραφής-διασκευής «για να είναι προσιτό στον σημερινό αναγνώστη, μιας και εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαμε λίγο ξύλινη γλώσσα».
Εκείνη την εποχή ο εικοσάχρονος φοιτητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Σταύρος Λυγερός ήταν μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση, στέλεχος του -σε συχνή διαφωνία με το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτ.- λεγόμενου «ριζοσπαστικού ρεύματος» και ένας από τους πρωτεργάτες της κατάληψης.
Στα 70 του πια λέει στο NEWS 24/7 ότι όπως το απέφευγε στο παρελθόν έτσι και σήμερα δεν είχε σκοπό να ασχοληθεί με το Πολυτεχνείο, αν και αποτελεί πάγια πεποίθησή του ότι χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε η μεταπολιτευτική δημοκρατία μας. Με αφορμή όμως την επέτειο των 50 ετών από τα γεγονότα του 1973 αποφάσισε να το κάνει γιατί θεωρεί ότι «η χρονικά κοντινή στα γεγονότα και πλέον ξεχασμένη κατάθεση πρέπει να είναι ενεργά παρούσα στη βιβλιογραφία ως κεντρικό υλικό για τον ιστορικό».
«Μέχρι σήμερα δεν έχει αμφισβητηθεί το παραμικρό απ’ όσα γράφω στο βιβλίο και αυτό είναι απόδειξη αξιοπιστίας» τονίζει. «Δεν μιλάω διά ισχυρισμών. Μιλάω με ντοκουμέντα».
Στο βιβλίο τονίζετε επανειλημμένα ότι χωρίς το Πολυτεχνείο δεν θα υπήρχε η μεταπολιτευτική δημοκρατία μας. Έχοντας υπάρξει μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση πώς σχολιάζετε τις προσπάθειες αναθεωρητισμού από συγκεκριμένους πολιτικούς κύκλους που προσπαθούν είτε να αποπολιτικοποιήσουν είτε να παραχαράξουν όσα συνέβησαν εκείνες τις μέρες του 1973;
Το Πολυτεχνείο πέρασε στην ιστορία και ρίζωσε στη συνείδηση του ελληνικού λαού, εξ ου και υπάρχει γενική αποδοχή. Ακόμη και αυτοί που δεν το «συμπαθούσαν» και δεν ένιωθαν πολύ βολικά μαζί του, υποχρεώθηκαν να το αποδεχτούν για να μην πάνε κόντρα στο κοινό αίσθημα. Υπάρχουν κάποιοι ακραίοι, κυρίως ακροδεξιοί κύκλοι οι οποίοι προσπαθούν να το αμφισβητήσουν. Δηλαδή ουσιαστικά να αμφισβητήσουν ότι υπήρξαν νεκροί. Τα στοιχεία όμως είναι τόσο ακράδαντα -υπάρχουν φωτογραφίες, βίντεο, μαρτυρίες, τα πάντα- που καταντάει κωμικό. Κι όμως επιμένουν ορισμένοι ότι δεν υπήρξαν νεκροί. Ενώ υπάρχει επίσημη έκθεση, προϊόν της έρευνας των δικαστικών αρχών που επιβεβαιώνει έναν επίσημο αριθμό νεκρών, τονίζοντας ότι αυτός είναι το μίνιμουμ, γιατί πολλοί έχασαν τη ζωή τους χωρίς να δηλωθεί ότι σκοτώθηκαν στο Πολυτεχνείο και ο θάνατος τους αποδόθηκε σε άλλη αιτία.
