Τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη θνησιμότητα και αναπηρία από τα εγκεφαλικά επεισόδια τα τελευταία 30 χρόνια αποτύπωσε σε μελέτη της η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας, σύμφωνα με την οποία παρατηρείται συνεχής αύξηση κατά συνέπεια της απόκλισης -προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω- από τις βέλτιστες για την αποφυγή θανάτων θερμοκρασίες.
Για τα συμπεράσματά τους ανέτρεξαν σε ιατρικά αρχεία 30 ετών σε περισσότερες από 200 χώρες και περιοχές. Εξέτασαν τον αριθμό των θανάτων από εγκεφαλικά επεισόδια και την επίπτωση στη σχετιζόμενη αναπηρίας από τις ακραίες θερμοκρασίες, συνεκτιμώντας τις ηλικιακές ομάδες και τα φύλα.
«Οι δραματικές αλλαγές στη θερμοκρασία τα τελευταία χρόνια έχουν επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία και προκαλούν έντονη ανησυχία» δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Quan Cheng, PhD, από το Νοσοκομείο Xiangya του Πανεπιστημίου Central South University στην πόλη Changsha της Κίνας. «Η μελέτη μας κατέληξε ότι αυτές οι μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες μπορεί να αυξήσουν την επιβάρυνση από τα εγκεφαλικά επεισόδια παγκοσμίως, ιδίως στους ηλικιωμένους πληθυσμούς και στις περιοχές με περισσότερες ανισότητες στην υγειονομική περίθαλψη».
Τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο διαδικτυακό τεύχος του Neurology, δεν αποδεικνύουν ότι η πρώτη ευθύνεται για μεγαλύτερο επιπολασμό των καρδιαγγειακών συμβαμάτων παρά αναδεικνύουν συσχετισμούς. Επιπροσθέτως, κατά τη μελέτη δεν λήφθηκαν υπ’ όψιν άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία.
To 2019, οι ακραίες θερμοκρασίες σχετίστηκαν με 21.031 θανατηφόρα εγκεφαλικά επεισόδια και 9,4 εκατομμύρια έτη ζωής προσαρμοσμένα ως προς την αναπηρία (Disability-adjusted life years- DALYs), χρόνια που χάθηκαν δηλαδή λόγω πρόωρου θανάτου και ασθένειας/αναπηρίας.
Η πλειονότητα των εγκεφαλικών επεισοδίων (474.002) σχετίστηκε με τον σημαντικά ψυχρότερο καιρό συγκριτικά με τις ασφαλείς θερμοκρασίες, που σημειώνεται τους χειμερινούς μήνες. Με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες, τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται με αποτέλεσμα την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αύξηση παρατηρήθηκε ωστόσο και από την περισσότερη ζέστη. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσουν σε αφυδάτωση, πιο αργή κυκλοφορία του αίματος και αύξηση της χοληστερόλης, πολλαπλασιάζοντας τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ευάλωτοι οι άνδρες – Πρωτιά η Βόρεια Μακεδονία
Ο συνδυασμός κλιματική κρίση και εγκεφαλικό επεισόδιο πλήττει κυρίως τους άνδρες, με τα ευρήματα να δείχνουν 7,7 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού, συγκριτικά με 5,9 ανά 100.000 για τις γυναίκες.
Ως προς τη γεωγραφική κατανομή των επεισοδίων, η κεντρική Ασία σημείωσε την υψηλότερη θνησιμότητα με 18 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού και η Βόρεια Μακεδονία την υψηλότερη σε επίπεδο έθνους, με 33 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού.
«Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην επίπτωση του εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και στοχευμένες λύσεις για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στην υγεία» δήλωσε ο Cheng και αναφέρθηκε στην ανάγκη εξεύρεσης αποτελεσματικών πολιτικών για την υγεία με στόχο την αντιμετώπιση των αιτιών της κλιματικής αλλαγής, όπως η καύση ορυκτών καυσίμων, η αποψίλωση των δασών και οι βιομηχανικές διεργασίες και δραστηριότητες.
