Στις 11 Απριλίου 1963 γεννήθηκε στη Νάουσα η Ελένη Τσαλιγοπούλου…
«Ο δικός μου Απόστολος Καλδάρας»
«Πάντα μου έκαναν εντύπωση τα περίτεχνα τραγούδια του. Μπορούσα να τον ξεχωρίζω! Αλλά μέσα στα τόσα χρόνια που ασχολούμαι με τη μουσική νιώθω ότι με μαγνητίζει, με υπνωτίζει ο τρόπος του.
Τα μεγάλα υπέροχα ρεφρέν, ο τρόπος που σμίγει τους μουσικούς δρόμους, η ευαισθησία στο στίχο. Και όταν γράφει ο ίδιος αλλά και όταν διαλέγει.
Το πιο σημαντικό είναι ότι εξέλιξε τον τρόπο του με βαθιά έντεχνη γραφή και με απόλυτη λαϊκότητα.
Αυτό τον κάνει μοναδικό! Και όχι μόνο για μένα.
Το ευχαριστήθηκα με την καρδιά μου γιατί διάλεξα αυτούς που ήθελα για να ψάξουμε, να θυμηθούμε να πειράξουμε τα τραγούδια του.
Και πάντα μια γλυκιά ενοχή. Τα πιο πολλά τραγούδια του πάλι είναι απ’ έξω!
Ο Μανώλης, ο Φώτης, ο Σπύρος, ο Άγης γύρω απ’ το τραπέζι, δίπλα στο τζάκι με καλό κρασί και ωραίες ιδέες. Μετά κάτω στο στούντιο να μας ηχογραφεί ο Γιώργος αλλιώς. Χωρίς μετρονόμο. Όλοι μαζί! Υπέροχα! Το αποτέλεσμα έχει ψυχή!
Πολλοί είναι οι φίλοι που αγαπούν τον Απόστολο Καλδάρα.
Ανάμεσα σ αυτούς και ο Νίκος Πορτοκάλογλου που ήρθε με μεγάλη χαρά να τραγουδήσουμε “αργά είναι πια αργά”.
Ο Γιώργος Ανδρέου που διάλεξε να πειράξει το υπέροχο “Αν είναι η αγάπη έγκλημα”.
Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Απόστολο Τσαρδάκα που μου χάρισε με έναν άλλο ήχο δυο σημαντικά τραγούδια από τη “Μικρά Ασία”.
Υ.Γ.: H κυρία Λούλα, ο Κώστας, η Μαιρούλα.
“Μέσα από σας τον αγάπησα πολύ”
Σας ευχαριστώ!»
Ελένη Τσαλιγοπούλου
Με αυτά τα λόγια προλογίζει η Ελένη Τσαλιγοπούλου μια έκδοση που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, σαν επιστέγασμα μιας μακράς σχέσης και τριβής με το υλικό του Απόστολου Καλδάρα. Στον δίσκο «Ο δικός μου Απόστολος Καλδάρας» η ερμηνεύτρια παρουσιάζει δεκατρία τραγούδια του σπουδαίου λαϊκού δημιουργού, με μια νέα ηχητική και ερμηνευτική άποψη και με συνοδοιπόρους τον Μανώλη Πάππο, τον Φώτη Σιώτα, τον Σπύρο Χατζηκωνσταντίνου, τον Άγη Παπαπαναγιώτου, που αποτέλεσαν τον βασικό κορμό της ορχήστρας, μια ομάδα ξεχωριστών μουσικών που συμμετείχαν επικουρικά και τον Γιώργο Ανδρέου με τον Νίκο Πορτοκάλογλου που έδωσαν το «παρών», ο καθένας σε ένα τραγούδι.
Τα τραγούδια του cd
1) Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι (στίχοι: Απόστολος Καλδάρας)
2) Γιατί γλυκειά μου κλαις (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου)
3) Αργά είναι πια αργά (Απόστολος Καλδάρας) Συμμετέχει ο Νίκος Πορτοκάλογλου
4) Ρίχτε στο γυαλί φαρμάκι (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Απόστολος Καλδάρας)
5) Η φαντασία (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου)
6) Ας παν στην ευχή τα παλιά (Απόστολος Καλδάρας)
7) Ένα αστέρι πέφτει, πέφτει (Γιώργος Σαμολαδάς)
8) Εγώ ποτέ δεν αγαπώ (Κώστας Βίρβος)
9) Απ’τα ψηλά στα χαμηλά (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου)
10) Πάλι κι απόψε σκεφτικός (Άνθρωπε) (Απόστολος Καλδάρας)
11) Αν είναι η αγάπη έγκλημα (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Συμμετέχει ο Γιώργος Ανδρέου
12) Πήρε φωτιά το Κορδελιό (Πυθαγόρας)
13) Η Σμύρνη μάνα καίγεται (Πυθαγόρας)
Έπαιξαν οι μουσικοί: Μανώλης Πάππος (μπουζούκι, ακουστική κιθάρα), Φώτης Σιώτης (βιολί, βιόλα), Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου (ηλεκτρική, ακουστική, κλασική κιθάρα, κιθαρόνι), Άγης Παπαπαναγιώτου (κοντραμπάσο), Γιώργος Ανδρέου (πιάνο στο 11), Απόστολος Τσαρδάκας (κανονάκι στα 4,12,13, ακουστική κιθάρα στο 12), Ταξιάρχης Γεωργούλης (μπόζουκ στο 4, ούτι στο 13), Γιάννης Πούλιος (βιολί στα 4, 13), Στρατής Σκουρκέας (κρουστά στα 3, 4), Βαγγέλης Καρίπης (κρουστά στο 13), Δημήτρης Μυστακίδης (ακουστική κιθάρα στο 12), Δημήτρης Γουμπερίτσης (κοντραμπάσο στο 12), Χρήστος Καλιοντζίδης (βιολί στο 12), Πάνος Καραγεώργος (ούτι στο 12), Ηλίας Ψαλίδας (κρουστά στο 12). Οι ηχογραφήσεις έγιναν από τον Γιώργο Ανδρέου, τον Σπύρο Χατζηκωνσταντίνου, τον Τάκη Σπυρόπουλο και τον Απόστολο Τσαρδάκα, οι μίξεις από τον Σπύρο Χατζηκωνσταντίνου, οι φωτογραφίες είναι του Γιώργου Γερανιού κι το artwork από τον Δημήτρη Παναγιωτακόπουλο. Ο δίσκος κυκλοφορεί από τη Minos EMI, a Universal Music Company.
«Συ μου χάραξες πορεία…»
Ξεκινώντας από το 1990 και φτάνοντας στο σήμερα, τα τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα είχαν πάντα μια θέση στο ρεπερτόριο της Ελένης Τσαλιγοπούλου, τόσο δισκογραφικά, όσο και σε επίπεδο ζωντανών εμφανίσεων. Δισκογραφικά, η αρχή έγινε με το ξεχωριστό αφιέρωμα που κυκλοφόρησε από τη Lyra το 1990, λίγους μήνες μετά τον θάνατο του συνθέτη, με την επιμέλεια του Κώστα Καλδάρα και τις συμμετοχές του Ανδρέα Καρακότα, του Μιχάλη Παπαζήση, του Χρήστου Μητρέντζη και της Ελένης Τσαλιγοπούλου, που τραγούδησε το «Ένα τραγούδι απ’τ’Αλγέρι», το «Συ μου χάραξες πορεία», το «Μην κάνεις όνειρα τρελά», την «Παραστρατημένη», το «Φέρτε μια κούπα με κρασί» και συμμετείχε στη «Γιορτή ζεϊμπέκηδων» με τον Ανδρέα Καρακότα και τον Μιχάλη Παπαζήση.
Δυο χρόνια μετά, παρουσίασε το «Μισό φεγγάρι» και «αναμετρήθηκε» με τον δύσκολο και σταμπαρισμένο από τον Καζαντζίδη, «Πυρετό», ενώ το 1998, μετά από τις εμφανίσεις της στην «Ιερά Οδό» με τον Γιώργο Νταλάρα, κυκλοφόρησε ο δίσκος «Στην εποχή του ονείρου», με το «πειραγμένο» από τον Θύμιο Παπαδόπουλο «Μην περιμένεις πια» να διαγράφει μια δεύτερη, αξιοσήμαντη πορεία. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαέξι χρόνια για να την ξανακούσουμε να τραγουδά σε δίσκο τραγούδια του Καλδάρα κι αυτό έγινε το 2014, όταν η Ελένη επανέφερε την «Κούπα» και το «Μην περιμένεις πια» για τις ανάγκες του «Μαζί», του διπλού δίσκου της συνεργασίας της με την Μελίνα Κανά, ενώ – αν δεν μου διαφεύγει κάτι – η τελευταία καταγραφή της φωνής της σε τραγούδι του Καλδάρα έγινε, όταν σιγοντάρησε τον Γιώργο Νταλάρα στο «Τώρα κλαις», στην επετειακή συναυλία του ερμηνευτή στο Ηρώδειο στις 30 Σεπτεμβρίου 2019, που αποτυπώθηκε σε διπλό cd με τίτλο «Τα μουσικά γενέθλια – Duets».
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη σταθερή παρουσία των τραγουδιών του Καλδάρα στα προγράμματα της ερμηνεύτριας, δικαιολογούν απόλυτα την πρώτη φράση του δελτίου τύπου, που λέει πως αυτός ο δίσκος είναι ένα απωθημένο, μια βαθιά επιθυμία της Ελένης Τσαλιγοπούλου που επιτέλους πραγματοποιείται.
Για τις ερμηνείες της σε αυτό το είδος τραγουδιού, έχω ξαναγράψει στο παρελθόν, οπότε δεν νομίζω πως χρειάζεται να τα επαναλάβω. Κρατώ μια φράση που έγραψα πριν από μερικά χρόνια για την Ελένη Τσαλιγοπούλου, μετά από ένα αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη στην «Πριγκηπέσσα» της Θεσσαλονίκης:
«Ακούγοντάς την, μετά από πολλά χρόνια, να τραγουδά αυτά τα κομμάτια και βλέποντας τις κινήσεις της πάνω στη μικρή σκηνή της “Πριγκηπέσσας”, παρέα μ’ αυτούς τους καταπληκτικούς μουσικούς, έκανα μια σκέψη, που ενδεχομένως σε κάποιους φανεί υπερβολική… Η Ελένη Τσαλιγοπούλου είναι η Μαρίκα Νίνου της εποχής της… Και θεωρώ ανεπιφύλακτα, πως αν τα τελευταία, τουλάχιστον, 15 χρόνια, επέλεγε να περπατήσει σε διαφορετικές μουσικές στράτες, σήμερα θα είχε αφήσει πολύ σημαντικότερα πράγματα πίσω της. Ποτέ βεβαίως δεν είναι αργά. Νομίζω πως σήμερα, πιο πολύ από ποτέ, το λαϊκό τραγούδι την έχει ανάγκη, αλλά και η ίδια έχει ανάγκη να τραγουδήσει ξανά ατόφια λαϊκά τραγούδια. Και πολύ περισσότερο, το χρειάζεται ο κόσμος».
Η ίδια είχε πει τότε σε κάποιο σημείο της βραδιάς:
«Σήμερα δεν τραγουδάω με τη φωνή μου, τραγουδάω με την καρδιά μου…»
Έχω την αίσθηση πως το ίδιο συνέβη και στη διάρκεια των ηχογραφήσεων των τραγουδιών του Καλδάρα. Η Ελένη τραγούδησε με την καρδιά και την ψυχή της.
Όσον αφορά τις ενορχηστρώσεις, οι περισσότερες έγιναν με τη λογική του «να φέρουμε τα κομμάτια στο σήμερα», κάτι που, ούτως ή άλλως, επιχειρούσε πάντα και ο ίδιος ο Καλδάρας. Ενδεχομένως, για κάποια σημεία να υπάρχουν μικρές ενστάσεις, αλλά αυτό δεν ξέρω αν έχει και τόση σημασία.
Χωρίς διάθεση υποτίμησης του υπόλοιπου υλικού, αλλά και της πρώτης εκτέλεσης του τραγουδιού από τη Χαρούλα, δεν μπορώ να μην μπω στον πειρασμό να κάνω ένα μικρό σχόλιο για το «Πήρε φωτιά το Κορδελιό». Το τραγούδι ηχογραφήθηκε με αυτή την ενορχήστρωση και την ερμηνεία, λες και γράφτηκε από τον Καλδάρα για να ηχογραφηθεί ακριβώς έτσι! Κατά τη γνώμη και την αισθητική μου, αποτελεί μια από τις πιο ιδανικές διασκευές λαϊκών τραγουδιών των τελευταίων χρόνων, και όχι μόνο…
Στη λίστα μπορείτε να ακούσετε όλα τα τραγούδια του cd.
