Γράφει η Μαρία Σπανού
Με μια πολυάριθμη ομάδα από μέλη και φίλους του Λυκείου των Ελληνίδων Βόλου επισκεφθήκαμε προχθές 18 Απριλίου-Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων τις αρχαίες Αιγές. Ένα Mνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Kληρονομιάς που προστατεύεται από την UNESCO και ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Πρώτος σταθμός της ξενάγησής μας ήταν το νέο Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών, το οποίο αντανακλά τον τύπο του νέου μουσείου με τη σύγχρονη μουσειολογική παρουσίαση των εκθεμάτων του. Το κεντρικό αυτό μουσειακό κτήριο, σχεδιάστηκε για να γίνει η νοηματική πύλη εισόδου στον αρχαιολογικό χώρο και στην ιστορία των Αιγών – με το Ανάκτορο του Φιλίππου και το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων- στην ιστορία και τον πολιτισμό των Μακεδόνων, αλλά και στην ελληνιστική Οικουμένη, εφόσον εδώ θα φιλοξενηθεί η φυσική έδρα του ψηφιακού μουσείου «Μέγας Αλέξανδρος, από τις Αιγές στην Οικουμένη». Με το που πατήσαμε το κατώφλι του, νιώσαμε δέος βλέποντας απέναντί μας τις δύο γιγάντιες οθόνες να μεταδίδουν ιστορίες από την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου, πλάνα μιας ταινίας, που, ξεκινώντας από τους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας καταγράφει τη διαδρομή του στρατηλάτη από την Αίγυπτο και την Τουρκία ως την Ιορδανία, την Περσία και την Ινδία. Περιηγηθήκαμε στα μεγάλα αίθρια με τις θεματικές ενότητες, όπου παρουσιάζονται επιτύμβιες στήλες, αγγεία, όπλα, κτερίσματα, αργαλειοί, πόρπες και αρύβαλοι, αλάβαστρα και μαρμάρινα πινάκια, χρυσά διακοσμητικά επίπλων, χρυσόδετες σφραγίδες και λέβητες, τρίποδες και σκεύη λουτρού, που ακτινοβολούν έναν πολιτισμό, που οργανωμένος με το αρχαϊκό σύστημα των γενεών έπρεπε αμέσως για να μη διαλυθεί να εκλέξει για βασιλιά-ηγέτη τον πιο γενναίο, τον πιο σοφό, τον καλύτερο πολεμιστή. Ανάμεσά τους και το αγέρωχο γλυπτό, μιας όχι τυχαίας βασίλισσας, της Ευριδίκης, μητέρας τριών βασιλέων και γιαγιάς ενός κοσμοκράτορα.
Έπειτα, πήραμε το δρόμο για το χωριό της Βεργίνας και το Μουσείο Βασιλικών Τάφων, που βρίσκεται στο εσωτερικό ενός καλυμμένου με γρασίδι λόφου. Ξεναγηθήκαμε από την χαρισματική αρχαιολόγο μας στο έργο ζωής του αρχαιολόγου Μανώλη Ανδρόνικου. Ένα από τα πιο μυσταγωγικά και ατμοσφαιρικά μουσεία του κόσμου. Ένα αρχαιολογικό θαύμα και ένας από τους μεγαλύτερους χώρους ταφής στον κόσμο – μαζί με τις Μυκήνες, την Τροία και την Κοιλάδα των Βασιλέων στην Αίγυπτο-επειδή, όπως κι αυτοί, οι σημαντικότεροι τάφοι (συμπεριλαμβανομένου του Φιλίππου Β’) ανακαλύφθηκαν ασύλητοι. Τίποτα δεν αντιπροσωπεύει περισσότερο εκείνη την εποχή από τα εκθέματα μέσα στον τύμβο, την χρυσή λάρνακα που περιείχε τα οστά του Φιλίππου Β, το περίπλοκο χρυσό στεφάνι με άνθη βελανιδιάς που φορούσε κατά την καύση του, την τεράστια πανοπλία του, τα κοσμήματά του και άλλα αριστουργήματα, όλα λουσμένα με ένα μοναδικό φως. Συγκινητικές και οι τοιχογραφίες, όπως η αρπαγή της Περσεφόνης, από ζωγράφους της αρχαιότητας που διατηρούνται εξαιρετικά μέχρι τις μέρες μας.
Βγήκαμε έξω στον ήλιο με την αύρα του ξεχωριστού αυτού μουσείου και ακολουθήσαμε το μονοπάτι για το ανάκτορο του Φιλίππου Β΄. Σύμβολο εξουσίας, δύναμης και ομορφιάς, που δέσποζε στην πλαγιά του βουνού, σε σημείο ορατό από όλη τη μακεδονική πεδιάδα. Η 20λεπτη ανηφορική ανάβασή μας μέσα σε μια πανέμορφη διαδρομή με ανθισμένα δέντρα, μυροβόλα φυτά και τιτιβίσματα αηδονιών με την τεράστια νεκρόπολη να απλώνεται μπροστά μας, μας αποζημίωσε. Ξεναγηθήκαμε στο αναστηλωμένο μεγάλο περιστύλιο, το μνημειώδες πρόπυλο και τις στοές της πρόσοψης, το ανάκτορο των Αιγών, τον «Παρθενώνα της Μακεδονίας», όπως χαρακτηρίστηκε. Απροσδόκητα, θαυμάσαμε και όψεις από τα φημισμένα ψηφιδωτά του, που, ως εκ θαύματος, την ημέρα εκείνη αποκάλυψαν. Κατηφορίζοντας, σταθήκαμε για λίγο στο αρχαίο θέατρο των Αιγών, από τα παλαιότερα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, ένα ιδιαίτερα φορτισμένο μνημείο, αφού στο κέντρο του δολοφονήθηκε ο βασιλιάς Φίλιππος Β΄, την ημέρα των γάμων της κόρης του, το 336 π.Χ., γεγονός που σήμανε την άνοδο στο θρόνο του γιου του, Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Συνεπαρμένοι απ’ όσα είδαμε και ακούσαμε, συνεχίσαμε για τον τελευταίο μας σταθμό που ήταν η γειτονική Βέροια. Μία από τις παλαιότερες πόλεις της Ελλάδας, με αναφορές στο Θουκυδίδη από την κλασική εποχή, με σημαντικό ενδιαφέρον από την πληθώρα των σπουδαίων θρησκευτικών της μνημείων. Εκεί, στην πλατεία της Ελιάς, απολαύσαμε, εν ριπή, το γρήγορο φαγητό και τη θέα του αχανούς μακεδονικού κάμπου.
Κατά την επιστροφή μας μέσα στο λεωφορείο, κι ανάμεσα από μουσικές, τραγούδια και χαλαρή κουβέντα, κάποιος θυμήθηκε την πρόσφατα αναδημοσιευμένη συνέντευξη του αείμνηστου Ανδρόνικου με τον τίτλο «Αφή ιστορίας», (είχε πρωτοδημοσιευτεί στο «Βήμα της Κυριακής», 26 Σεπτεμβρίου 1982), η οποία, μεταξύ άλλων, έγραφε: «Η αρχαιολογία ευτύχησε, για μιαν ακόμα φορά, να προσφέρει στην ιστορική έρευνα το αισθητό σώμα της ιστορικής πράξης». Kαι η ιστορική πράξη αισθητά, ευτυχώς, συνεχίζεται… Απόδειξη, η πρόσφατη αναστήλωση του ανακτόρου, το επίκεντρο του μεγάλου οικοδομικού προγράμματος του Φιλίππου Β’, που συμπληρώνει με τρόπο εμφατικό τη σημασία του πολιτισμού των Αιγών, τη Μακεδονική πόλη που αξιώθηκε να γίνει λίκνο γέννησης σπουδαίων ανθρώπων και μεταλαμπάδευσαν έναν καινούργιο κόσμο που απλώθηκε ως τα πέρατα της γης.
Και εις άλλα!
