Με το άγχος των υψηλότερων επιτοκίων, σε στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, ζει ο πλανήτης και το πολεμικό κλίμα προοιωνίζει νέες αυξήσεις, ρίχνοντας έτσι νερό στο μύλο των αυξήσεων από την κεντρική τράπεζα (ΕΚΤ). Ήδη, προ του πολέμου στο Ισράηλ, τα επιτόκια είχαν πάρει την ανιούσα, όπου οι Έλληνες δανειολήπτες έκαναν πρωταθλητισμό. Και αυτό, διότι οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν από τα ακριβότερα δάνεια στην Ευρωζώνη, ειδικά στα επιχειρηματικά.
Υπό το αβέβαιο, διεθνές κλίμα -και το σοκ του πολέμου- ενδέχονται νέα κύματα πληθωριστικών πιέσεων και νέο πάτημα για εκ νέου αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν απότομα, ξεπερνώντας το όριο των 90 δολαρίων το βαρέλι για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο του 2022. Ωστόσο, το ενδεχόμενο της τεράστιας αστάθειας κρέμεται πάνω από την αγορά εξαιτίας του καταστροφικού πολέμου Ισραήλ-Χαμάς.
Μία τέτοια περίπτωση θα έφερνε ντόμινο ακριβότερων δανείων, αλλά και θα αύξανε το κίνδυνο για κόκκινα δάνεια. Τα «πουλάκια» της ΕΚΤ ήδη κελαηδούν και αποκλείουν νέες προσεχείς αυξήσεις. Στους κόλπους της ευρωτράπεζας μιλούν για τιμές πετρελαίου οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν κίνδυνο και ως εκ τούτου να οδηγήσουν σε νέα αύξηση των επιτοκίων.
Οι πόλεμοι, όπως δήλωσε πρόσφατα ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας τείνουν να είναι “στασιμοπληθωριστικοί”. Δηλαδή, ένα τοξικό μείγμα υψηλού πληθωρισμού και στάσιμης οικονομίας που μερικές φορές προκύπτει από ακριβότερες εισαγωγές πρώτων υλών.
Δεν είναι τυχαίο που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποιεί για διατήρηση των επιτοκίων -από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες -σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο διάστημα ώστε να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό. Και αυτό, ενέχει τον κίνδυνο σημαντικής αύξησης των κόκκινων δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Αν και οι ενήμεροι δανειολήπτες προστατεύονται, ως ένα βαθμό μετά τα μέτρα της κυβέρνησης για πάγωμα των δόσεων στα ήδη υφιστάμενα, κυμαινόμενα δάνεια, η απειλή των ακριβότερων δανείων κόβει την πρόσθεση για επενδύσεις. Ειδικά σε ένα κρίσιμο έτος όπου η Ελλάδα χρειάζεται νέες επενδύσεις για να αυξήσει το ΑΕΠ και να πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους. Όμως, όσοι είχαν προβλήματα με την αποπληρωμή των δανείων τους ή θέλουν να πάρουν δάνειο βρίσκονται αντιμέτωποι με μία δύσκολη συγκυρία.
Μετωπική σύγκρουση και στην αγορά ακινήτων
Σε αυτό το πλαίσιο, οι οικονομολόγοι βλέπουν μετωπική σύγκρουση και στην αγορά ακινήτων, καθώς τα υψηλά επιτόκια επηρεάζουν αρνητικά την αγορά κατοικίας και την αγορά εμπορικών ακινήτων. Το ΔΝΤ μάλιστα προβλέπει ότι οι αυξήσεις επιτοκίων δεν έχουν ολοκληρωθεί, ενώ τονίζει ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να παραμείνουν σταθερά προσηλωμένες στην επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο του 2%. Όπως εξηγεί, η βιώσιμη ανάπτυξη και η χρηματοπιστωτική σταθερότητας δεν είναι δυνατές χωρίς σταθερότητα των τιμών.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ
