Ωδή στη χαρά του Beethoven: Η ιστορία του ύμνου της Ε.Ε. για την ελευθερία

Όπως λίγοι άλλοι συνθέτες, ο Beethoven εκφράζει τη θέληση για ελευθερία, τη δημοκρατική λαχτάρα του λαού.  Η μουσική του είναι η συνέχεια της Γαλλικής Επανάστασης μέσα από τα μέσα της τέχνης. Η Ένατη Συμφωνία του είναι ένας ύμνος στην ουμανιστική ουτοπία της ισότητας όλης της ανθρωπότητας.
Μεταξύ 1905 και 1933, η “Ένατη συμφωνία” παιζόταν συχνά στη Γερμανία σε μεγάλο αριθμό εργατικού κοινού με τη συμμετοχή εργατικών χορωδιών, συμπεριλαμβανομένης της «Εορτής Ειρήνης και Ελευθερίας την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1918». Αυτές οι συναυλίες σταμάτησαν από τους Ναζί το 1933.

Ένατη συμφωνία του Μπετόβεν
Η συμφωνία γράφτηκε το 1823, αλλά ο Beethoven είχε σχεδιάσει να μελοποιήσει την «Ωδή στη Χαρά» του Schiller. Το ποίημα του Schiller, που εκφράζει τις φιλοδοξίες της εποχής των επαναστάσεων, ήταν κοντά στη σκέψη του σε όλη του τη ζωή.
Τα χρόνια από τη σύνθεση της όγδοης συμφωνίας του ήταν στιγμές πικρής απογοήτευσης για τις καταπιεστικές αντιδραστικές πολιτικές εξελίξεις μετά το Συνέδριο της Βιέννης, αλλά και προσωπικής ταλαιπωρίας. Ήταν επίσης χρόνια αυξανόμενης αντίστασης στην αντίδραση και την αναβίωσης των επαναστατικών ιδεωδών, που προδίδονταν από τα ανώτερα μεσαία στρώματα.
Η Ένατη Συμφωνία συμβολίζει δυναμικά τον αγώνα μέσα στη νύχτα στο φως, της προόδου ενάντια στην αντίδραση, στην οποία ο συνθέτης αφιέρωσε όλη του τη ζωή και το έργο.
Το φινάλε της, προσδοκά και γιορτάζει τη νίκη αυτού του ιδανικού: μιας μελλοντικής κοινωνίας, στην οποία εκπληρώνεται η ελευθερία, η ισότητα, η καθολική συναναστροφή, στην οποία μπορεί να βασιλεύει η Χαρά.

Όταν η Συμφωνία Νο. 9 του Beethoven, με την τεράστια κορύφωση της «Ωδής στη Χαρά», έκανε πρεμιέρα στις 7 Μαΐου 1824, ο συνθέτης ήταν βαθιά κωφός.
Η επαναστατική Ένατη Συμφωνία του είναι, αναμφίβολα, ένα από τα σπουδαιότερα έργα του κλασικού ρεπερτορίου.
«Η Ένατη είναι το αποκορύφωμα της ιδιοφυΐας του Μπετόβεν», λέει ο συνθέτης των Classic FM και ειδικός του Μπετόβεν, John Suchet.
«Χρησιμοποιεί σόλο φωνές σε μια συμφωνία για πρώτη φορά, ορίζοντας τα λόγια του ποιήματος του Schiller An die Freude. Είναι η μεγαλύτερη και πιο περίπλοκη από όλες τις συμφωνίες του, που μπορεί να τη θεωρήσουμε ως την κορυφή του επιτεύγματός του, γιατί είναι η τελευταία του συμφωνία – αλλά δούλευε τη Δέκατη του όταν πέθανε».
Για σχεδόν 200 χρόνια, το διάσημο υμνητικό θέμα στο φινάλε αυτής της συμφωνίας – η «Ωδή στη Χαρά» – συμβολίζει την ελπίδα, την ενότητα και την κοινωνία – πέρα ​​από τα σύνορα και μέσα από συγκρούσεις.

Αλλά υπάρχει μια τραγική ιστορία πίσω από το έργο.
Το «Χορωδιακό» του Beethoven είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη συμφωνία που έχει συντεθεί ποτέ. H κορυφή των επιτευγμάτων του, μια αριστοτεχνική μουσική γιορτή του ανθρώπινου γένους και ένα τεράστιο έργο που κάνει όλους όσους το ακούνε να αισθάνονται καλύτερα για τη ζωή. Κι όμως, ο ίδιος ο Beethoven δεν το άκουσε ποτέ.
Ο άνθρωπος που είχε κάνει περισσότερα από οποιονδήποτε άλλον πριν από αυτόν για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ακούμε μουσική είχε γίνει ένας για τον οποίο οι ήχοι δεν μπορούσαν πλέον να υπάρχουν – και η πικρή ειρωνεία αυτού δεν χάθηκε από πάνω του.
Παρά την επιδείνωση της ακοής του, ωστόσο, ο Beethoven επέμενε στη συγγραφή αυτής της συμφωνίας. Ενθαρρυμένος, αναμφίβολα, από την ιδιότητά του ως συνθέτη της στιγμής, έγραψε ένα κολοσσιαίο έργο.
Όμως, όταν ο Beethoven διηύθυνε την πρεμιέρα του, δεν γνώριζε την ενθουσιώδη ανταπόκριση που έλαβε η ένατη συμφωνία του. Χρειάστηκε ένας από τους μουσικούς να τον ειδοποιήσει στο κοινό που ζητωκραύγαζε – και αυτό ήταν μόνο στο τέλος του δεύτερου μέρους.

Ποιοι είναι οι στίχοι του “Ωδή στη χαρά”;

Η Συμφωνία Νο. 9 του Beethoven είναι διάσημη για το σκηνικό του ποιήματος «Ωδή στη χαρά» του Friedrich Schiller – ένα κείμενο με το οποίο ο συνθέτης γοητευόταν για πάνω από είκοσι χρόνια. Ακολουθεί μόνο ένα σύντομο απόσπασμα παρακάτω.
Freude, schöner Götterfunken,
Tochter aus Elysium,
Wir betreten feuertrunken,
Himmlische, dein Heiligthum!
Deine Zauber binden wieder
Was die Mode streng geteilt;
Alle Menschen werden Brüder,
Wo dein sanfter Flügel weilt.
Το οποίο μεταφράζεται στα ως:
Χαρά, φωτεινή σπίθα θεότητας,
Κόρη του Ηλύσιου,
Εμπνευσμένη από τη φωτιά we tread
Mέσα από το ιερό σου,
Η μαγική σου δύναμη ενώνει ξανά
Όλο αυτό το έθιμο διχάζει,
Όλοι οι άνθρωποι γίνονται αδέρφια,
Κάτω από την κυριαρχία των ευγενικών φτερών σου.
Θριαμβευτικές λέξεις που ταιριάζουν απόλυτα με τη δύναμη και την κλίμακα της αθάνατης μουσικής του Βeethoven.

Πώς η «Ωδή στη Χαρά» έγινε ο Ύμνος της ΕΕ;
Από το 1985, η «Ωδή στη χαρά» του Beethoven είναι η μελωδία που χρησιμοποιείται για να συμβολίσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αν και δεν υπάρχουν λέξεις στον επίσημο ύμνο, το ποίημα «Ωδή στη χαρά» εκφράζει το όραμα του Shieler για το ανθρώπινο γένος να γίνει αδέρφια – ένα όραμα που μοιράστηκε ο Beethoven.
Εγκρίθηκε για πρώτη φορά από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1972, πριν το αναλάβουν οι ηγέτες της ΕΕ λίγο περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα.
Στον επίσημο ιστότοπο της ΕΕ, αναφέρει: «Στην παγκόσμια γλώσσα της μουσικής, αυτός ο ύμνος εκφράζει τα ευρωπαϊκά ιδανικά της ελευθερίας, της ειρήνης και της αλληλεγγύης».

Πηγή: klik.gr