Χαμηλή μέχρι στιγμής η συμμετοχή των φαρμακοποιών
Ήδη τρέχει ο χρόνος για τη συμπλήρωση του σχετικού ερωτηματολογίου με σκοπό μέσα από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων που θα συλλεγούν μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να υπάρξει καταγραφή των προβλημάτων που υπάρχουν και να αναζητηθούν προτάσεις και λύσεις.
«Η επαγγελματική εξουθένωση των φαρμακοποιών φτάνει σε οριακό σημείο, επηρεάζοντας την ασφάλεια των ασθενών». Αυτός είναι ο τίτλος του δελτίου Τύπου που είχε εκδώσει η Ένωση Φαρμακοποιών των ΗΠΑ στις 17 Δεκεμβρίου του 2017 (δες εδώ), όπου αναφερόταν μεταξύ των άλλων ότι η πίεση από την COVID 19 όξυνε την πίεση στο επάγγελμα με τις συνθήκες εργασίας να έχουν ωθήσει πολλούς φαρμακοποιούς στο όριο της απόγνωσης.
Αρκετούς μήνες νωρίτερα, εν μέσω της απίστευτης πίεσης που είχε φέρει για το ελληνικό φαρμακείο η συμμετοχή του στο κλείσιμο των ραντεβού για εμβολιασμούς κατά της COVID 19 αλλά και η διάθεση των self tests, το DailyPharmaNews είχε προχωρήσει σε δημοσιεύματα που αφορούσαν το συγκεκριμένο ζήτημα (δες εδώ κι εδώ).
Αφορμή για την εκ νέου αναφορά στο ζήτημα της επαγγελματικής εξουθένωσης στάθηκε η ανάρτηση του φαρμακοποιού κ. Ηλία Κατσόγιαννη στη σελίδα του στο facebook σχετικά με μία προσπάθεια που έχει ξεκινήσει να τρέχει τις τελευταίες εβδομάδες και αφορά μελέτη για την ψυχική υγεία και την επαγγελματική εξουθένωση σε φαρμακοποιούς και φαρμακοϋπαλλήλους.
Το ερωτηματολόγιο σύμφωνα με την ανάρτηση του κ. Κατσόγιαννη απευθύνεται στο σύνολο των φαρμακοποιών και φαρμακοϋπαλλήλων.της χώρας, δηλαδή σε περίπου 20.000 ανθρώπους.
Μέσα ωστόσο στις τελευταίες τρεις εβδομάδες που έχουν περάσει από τότε που τρέχει αυτή η προσπάθεια ο αριθμός των συμμετεχόντων δεν ξεπερνά τους 300 ανθρώπους, κάτι που καθιστά δύσκολη την προσπάθεια να προκύψουν κάποια αξιόπιστα συμπεράσματα, αντιπροσωπευτικά για τον κλάδο.
Στην ανάρτησή του ο κ. Κατσόγιαννης τονίζει ότι η αυξημένη συμμετοχή θα βοηθήσει πολύ στο να καταγραφεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πρόβλημα ώστε να αναζητηθούν τρόποι για την αντιμετώπισή του. «Θέλουμε να καταγράψουμε το πως νιώθουμε επαγγελματικά γι’ αυτήν την καθημερινότητα που ζούμε, να δημιουργήσουμε μία βάση δεδομένων η οποία θα ανανεώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να βλέπουμε πως οι εξωγενείς συνθήκες επηρεάζουν την ψυχολογία μας και την επαγγελματική μας καθημερινότητα», αναφέρει στο μήνυμα – κάλεσμα προς τους συναδέλφους του να συμμετάσχουν στην έρευνα.
Σε αυτήν την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς. «Μας ενδιαφέρουν οι απόψεις όλων των ανθρώπων που δουλεύουν μέσα στο κοινοτικό φαρμακείο, όχι μόνο των φαρμακοποιών. Αισθητικοί, βοηθοί, λογιστές, οποιοδήποτε προσωπικό εργάζεται μέσα στο χώρο του φαρμακείου, ζει και αναπνέει μέσα σε αυτό το χώρο. Μας ενδιαφέρει το πως βιώνει όλη αυτή την καθημερινότητα» σημειώνει ο κ. Κατσόγιαννης.
Αυτή η προσπάθεια όπως είπε μιλώντας στο DailyPharmaNews ουσιαστικά άρχισε να σχεδιάζεται ενάμιση χρόνο πριν, την εποχή ακριβώς που η πανδημία άρχισε να πιέζει ολοένα και περισσότερο την καθημερινότητα των φαρμακοποιών στη χώρα μας.
Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης -με μπροστάρη τον κ. Θεόδωρο Κωνσταντινίδη, Καθηγητή Υγιεινής, Διευθυντή Εργαστηρίου Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου- σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Κολέγιο και την Επιτροπή Ερευνών του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου έκαναν όλα εκείνα τα απαραίτητα βήματα ώστε να προχωρήσει η έρευνα η οποία μάλιστα έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου.
Από την στιγμή που έπεσε η ιδέα μέχρι να στηθεί το πρωτόκολλο της μελέτης αλλά και η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων χρειάστηκε πολύς χρόνος. Το ερωτηματολόγιο ουσιαστικά τρέχει εδώ και τρεις εβδομάδες, όπως λέει ο κ. Κατσόγιαννης και θα συνεχίσει να τρέχει, σύμφωνα με το σχεδιασμό, έως το τέλος Σεπτεμβρίου.
Παρόλα αυτά υπάρχει ένα άγχος σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή καθώς ο στόχος που είναι να συμπληρωθούν τουλάχιστον χίλια ερωτηματολόγια βρίσκεται ακόμη μακριά με τον κ. Κατσόγιαννη να ξέρει πολύ καλά –κάτι άλλωστε που αναμένεται να αναδείξει και το ερωτηματολόγιο- ότι ενώ ακούγεται απλό δεν είναι αυτονόητο ότι ο φαρμακοποιός θα θυμηθεί, θα βρει το χρόνο να συμπληρώσει το ερωτηματολόγιο.
Για τον ίδιο η χαμηλή –μέχρι στιγμής τουλάχιστον- συμμετοχή στη μελέτη «είναι αναμενόμενη. Κι είναι αναμενόμενη διότι ο κλάδος αυτή τη στιγμή έχει πάρα πολλά θέματα, προβλήματα και μία καθημερινότητα η οποία είναι δυσβάστακτη».
Θα περίμενε κανείς ότι μία προσπάθεια που έχει να κάνει ουσιαστικά με αυτό το πρόβλημα του μεγάλου φόρτου εργασίας και των συνεπειών του στην ψυχολογία του εργαζόμενου στο κοινοτικό φαρμακείο θα έπρεπε να αγκαλιαστεί αφού από την καταγραφή των δεδομένων μπορεί να προκύψουν προτάσεις και λύσεις. «Θεωρητικά αυτό θα περίμενε κανείς», αναφέρει ο κ. Κατσόγιαννης ωστόσο, όπως και ο ίδιος το ξέρει και το ζει «στην πραγματικότητα ο φαρμακοποιός δέχεται έναν ορυμαγδό από ερεθίσματα. Νewsletters, Σεμινάρια, χρόνος για να βρεθεί λύση με τα προβλήματα που δημιουργούν οι ελλείψεις φαρμάκων, rapid tests, εμβολιασμοί… Ο φαρμακοποιός έχει να αντιμετωπίσει έναν «σκασμό» από ερεθίσματα και έτσι είναι δύσκολο να κρατήσεις την προσοχή του εστιασμένη σε κάτι. Χρειάζονται συνεχείς υπενθυμίσεις».
Ο εκτιμώμενος χρόνος συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου είναι 15 λεπτά. Πρόκειται για ένα ερωτηματολόγιο που όπως αναφέρει ο κ. Κατσόγιαννης αποτελεί συνδυασμό από σταθμισμένα εργαλεία εκτίμησης ψυχικής υγείας με τις απαραίτητες προσαρμογές που αφορούν τις ιδιαίτερες ανάγκες και απατήσεις του φαρμακευτικού επαγγέλματος.
Καταλήγοντας πρέπει να σημειωθεί ότι το δελτίο Τύπου της Ένωση Φαρμακοποιών των ΗΠΑ αναφέρεται στα αίτια της επαγγελματικής εξουθένωσης και καταλήγει σε κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις. Είναι ωστόσο πολύ σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι κάθε χώρα και κάθε σύστημα υγείας έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Με αυτό ως δεδομένο είναι πραγματικά πολύ σημαντική η συγκεκριμένη εν εξελίξει μελέτη που προσπαθεί να καταγράψει ακριβώς την εικόνα και τα όποια προβλήματα προκαλούν στρες και επαγγελματική εξουθένωση στο ανθρώπινο δυναμικό του ελληνικού φαρμακείου. Τι είναι εν τέλει 15 λεπτά από τον -ανύπαρκτο ας το δεχτεί κανείς- χρόνο, όταν ακριβώς ουσιαστικά επενδύεις σε μία οργανωμένη προσπάθεια για να αλλάξει η σημερινή τόσο πιεστική κατάσταση που υπάρχει στο ελληνικό φαρμακείο;
Για να δείτε και να συμπληρώσετε το ερωτηματολόγιο πατήστε στο https://forms.gle/RgLn46g6Q9HaPvFZ9
