Του Κώστα Παπαϊωάννου
Πρόσφατα προβλήθηκε στην ΕΡΤ1 το σήριαλ «Το βραχιόλι της φωτιάς», το οποίο μας θύμισε και τη μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917.
Η πυρκαγιά εκείνη, που ονομάστηκε και «πύρινος Βαρδάρης», ξεκίνησε από μια νοικοκυρά, που στο προσφυγικό σπίτι της στις παρυφές της Άνω Πόλης, στις 5 Αυγούστου του 1917, τηγάνιζε μελιτζάνες, όταν το παράπηγμα στο οποίο έμενε με την οικογένειά της πήρε φωτιά.
Δίπλα στο παράπηγμα αυτό ήταν μια αποθήκη άχυρου, στην οποία επεκτάθηκε η φωτιά, η οποία, σαν συνέπεια του ζεστού Βαρδάρη που έπνεε επί μέρες, τελικά κατέκαψε περισσότερα από 10.000 κτίρια, φτάνοντας σχεδόν μέχρι την παραλία, μέσα σε 32 ώρες που έκαιγε! Επιπλέον κάηκαν 4.069 από τα 6.085 καταστήματα, που υπήρχαν ανάμεσα στον Βαρδάρη και τον Λευκό Πύργο.
Η συνολική περιοχή που κάηκε τότε, ονομάστηκε πυρίκαυστος ζώνη.
Λόγω μιας προηγούμενης μικρότερης πυρκαγιάς στη Θεσσαλονίκη το 1890, η οποία έκαψε περίπου 3.500 σπίτια και μαγαζιά και άφησε άστεγες περίπου 6.000 οικογένειες, καταστρέφοντας περιουσίες συνολικής αξίας 800.000 λιρών, αρκετός κόσμος (και ειδικά οι έμποροι, αλλά και κάποιοι ιδιώτες), είχαν ευαισθητοποιηθεί και κατ’ επέκταση είχαν ασφαλιστεί!
Η ιδρυθείσα το 1901 ένωση των ασφαλιστικών πρακτόρων, λόγω της πυρκαγιάς του 1890, είχε καθιερώσει υψηλά ασφάλιστρα, όπου όμως αρκετοί πράκτορες, λόγω ανταγωνισμού και της τότε ισχύουσας περισσότερο χαλαρής νομοθεσίας, δεν είχαν ακολουθήσει το υψηλό κόστος του τιμολογίου της ένωσης! Το αποτέλεσμα ήταν τα εισπραχθέντα ασφάλιστρα να είναι λιγότερα από τις αποζημιώσεις και φυσικά κάποιοι ασφαλιστές να πτωχεύσουν και να αποσυρθούν από την αγορά!
Μερικές από τις εταιρίες που δραστηριοποιούντο τότε στην αγορά της Θεσσαλονίκης ήταν η North British, η Generali, η Assurances Generales de Paris και φυσικά η Εθνική.
Το ύψος των ασφαλιστικών αποζημιώσεων που προέκυψαν, λόγω αυτής της πυρκαγιάς του 1917, υπολογίζεται σε περίπου 4 εκατ. λίρες (ή περίπου 96 εκατομ. των τότε δραχμών). Η πυρκαγιά του 1917 υπήρξε η μεγαλύτερη ασφαλιστική καταστροφή του έτους εκείνου σε παγκόσμιο επίπεδο!
Οι ασφαλιστικές αποζημιώσεις άρχισαν να καταβάλλονται στους δικαιούχους σχετικά γρήγορα, τον Νοέμβριο του 1917, αφού προηγουμένως διερευνήθηκαν τα αίτια της πυρκαγιάς. Για την ταχύτητα και την άμεση ανταπόκριση της ασφαλιστικής αγοράς σε αυτή τη ζημιά, πρέπει να αναφερθεί η θετική συμβολή του Μωυσή Μορπούργου, προέδρου των ασφαλιστικών πρακτόρων και αντιπροσώπου της πλέον επιβαρυμένης από της ζημιές ασφαλιστικής εταιρίας North British, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα και πρόεδρος της επιχείρησης Αλλατίνη.
Όμως, περίπου 20.000 ανασφάλιστοι πυρόπληκτοι (περίπου το 1/8 του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης τότε), έμειναν άστεγοι και άποροι!
Χωρίς να έχουν πιστοποιηθεί τα ακριβή μεγέθη, σημαντικός αριθμός πυροπαθών εγκατέλειψε τη Θεσσαλονίκη μετά την πυρκαγιά λόγω της έλλειψης απασχόλησης, αφού περίπου οι μισές θέσεις εργασίας έπαψαν να υφίστανται, λόγω της πυρκαγιάς! Στην απογραφή του 1920, περίπου 14.000 δημότες της Θεσσαλονίκης απουσίαζαν από την πόλη. Οι μισοί περίπου απ’ αυτούς μετανάστευσαν στο εξωτερικό…
Ποιος είναι ο Κώστας Παπαϊωάννου
Είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής ασφαλιστικών γνωστικών αντικειμένων, με πολυετή εκπαιδευτική εμπειρία.
Έχει γράψει τα βιβλία «Επενδύσεις και Ασφάλιση», εκδόσεις Σπύρου 2021, που αφορά τις πιστοποιήσεις της ΤτΕ στα προϊόντα Unit Linked και «Ασφαλιστικοί Πράκτορες», Εκδόσεις Σπύρου 2022, που αφορά τις υποχρεωτικές γνώσεις και τις πιστοποιήσεις γνώσεων των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών, από την Τράπεζα της Ελλάδος. Έχει επιπλέον συμμετάσχει στη συγγραφή βιβλίων του ΕΙΑΣ και του ΕΤΙ. Είναι αρθρογράφος του Next Deal.
Συνεργάζεται ως ειδικός επιστήμονας, για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και διδάσκει στο ΜΒΑ Τραπεζικής και Ασφαλιστικής Διοίκησης, καθώς και σε άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα του ΕΚΠΑ. Επιπλέον συνεργάζεται και διδάσκει στο ΕΙΑΣ και στο ΕΤΙ (Ελληνικό Τραπεζικό Ινστιτούτο – ΕΕΤ), καθώς και σε άλλους εκπαιδευτικούς φορείς.
Έχει κάνει σπουδές οικονομικής κατεύθυνσης και μεταπτυχιακές σπουδές στα ασφαλιστικά. Έχει εργαστεί σε διευθυντικές θέσεις εκπαίδευσης, σε μερικές από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες και τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά.
