Ένας γαλάζιος καρχαρίας, μήκους δύο περίπου μέτρων, εμφανίστηκε τη Δευτέρα του Πάσχα στη δεύτερη μαρίνα της Γλυφάδας, ανάμεσα στα αγκυροβολημένα σκάφη και «τάραξε τα νερά» αφού έγινε viral στα social media. Μια ημέρα νωρίτερα άλλος ένας καρχαρίας 3,5 μέτρων, είχε κάνει την εμφάνισή του στο λιμάνι του Βόλου.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα συνηθισμένο φαινόμενο το οποίο δεν πρέπει να ανησυχεί τους πολίτες, πρέπει όμως να τους εκπαιδεύσει για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται σε ανάλογα περιστατικά.
Σύμφωνα με τον Σταύρο Λαϊνά, βιολόγο-ιχθυολόγο, τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί η παρουσία καρχαριοειδών σε παράκτιες περιοχές των ελληνικών θαλασσών, γεγονός που δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά σχετικά με τα αίτια της εμφάνισής τους.
«Ο γαλάζιος καρχαρίας βρίσκεται αυτή την εποχή σε περίοδο αναπαραγωγής και κολυμπά στα ρηχά νερά αναζητώντας τροφή. Σε παράκτιες περιοχές και σε κόλπους οδηγείται κυρίως από το κοπάδι ψαριών που κυνηγά για να τραφεί ή ακολουθώντας πλοία».
Ο ίδιος απαντά πως «η παρουσία του γλαυκοκαρχαρία ή γλαύκου ή αλλιώς γαλάζιου καρχαρία ο οποίος εμφανίστηκε στη Γλυφάδα είναι συχνή. Υπάρχουν 35 διαφορετικά είδη που απαντώνται κυρίως στη Ελλάδα και στην Κύπρο, τα οποία ζουν σε εύκρατες και τροπικές θάλασσες. Το συγκεκριμένο καρχαριοειδές τρέφεται κυρίως με μικρά ψάρια, με κεφαλόποδα, με καρκινοειδή και με θαλάσσια θηλαστικά, χωρίς όμως να αποκλείει τα μεγαλύτερα θηράματα από τη διατροφή του. Το συγκεκριμένο είδος ζει σε βάθος μέχρι 1.000 μέτρα. Αυτή την εποχή βρίσκεται σε περίοδο αναπαραγωγής και κολυμπά στα ρηχά νερά αναζητώντας τροφή. Σε παράκτιες περιοχές και σε κόλπους οδηγείται κυρίως από το κοπάδι ψαριών που κυνηγά για να τραφεί ή ακολουθώντας πλοία».
Σημειώνεται πως ο γαλάζιος καρχαρίας γεννά 25 ως 200 μικρά ενώ ζει 20 ως 30 χρόνια. Το μήκος του μπορεί να φτάσει τα τέσσερα μέτρα και το βάρος του τα 200 κιλά.
Ο Χρήστος Τακλής, θαλάσσιος βιολόγος, αναφέρει πως εκτός από το κυνήγι της τροφής και την αναζήτηση ενός σημείου για να γεννήσει, ένας καρχαρίας μπορεί να βρεθεί στα ρηχά, επειδή έχει αποπροσανατολιστεί.
Οσον αφορά τον καρχαρία που εμφανίστηκε στο λιμάνι του Βόλου, ανήκει στο είδος «Αλωπίας- Μεγαλόματος» και είχε εγκλωβιστεί σε αγωγό ομβρίων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Τακλή, είναι πολύ πιθανό, υπολείμματα τροφής μέσα στους αγωγούς να οδήγησαν τον καρχαρία στο συγκεκριμένο σημείο. Ο καρχαρίας απομακρύνθηκε από το λιμάνι, με τη βοήθεια της Λέσχης Ειδικών Δυνάμεων.
Συχνή η εμφάνισή τους στα ρηχά νερά
Η εμφάνιση ενός γαλάζιου καρχαρία σε ρηχά νερά είναι συνηθισμένο φαινόμενο στην Ελλάδα και κάθε χρόνο σημειώνονται σύμφωνα με τον κ. Τακλή αρκετά τέτοια περιστατικά.
Η παραμονή τους στα ρηχά νερά μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά, αν ο καρχαρίας έχει αποπροσανατολιστεί, μέχρι και μία με δύο ημέρες αν βρέθηκε εκεί για να γεννήσει.
Η εμφάνισή τους στα αβαθή νερά γίνεται κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Τα περισσότερα περιστατικά καταγράφονται συνήθως σε κόλπους όπως ο Κορινθιακός- και ιδιαίτερα στο Λουτράκι-, ο Σαρωνικός- και ειδικά στη Σαλαμίνα-, ο Μεσσηνιακός ο Λακωνικός και ο Αργολικός. Εχουν υπάρξει ακόμα εμφανίσεις σε Κρήτη και Χαλκιδική.
Η παραμονή τους στα ρηχά νερά μπορεί να διαρκέσει από μερικά λεπτά αν ο καρχαρίας έχει αποπροσανατολιστεί, μέχρι μία με δύο ημέρες αν βρέθηκε εκεί για να γεννήσει.
Οπως εξηγεί ο κ. Τακλής: «ο ενήλικος καρχαρίας θα φύγει γρήγορα. Δεν έχουμε δει ποτέ ενήλικο να κάθεται αρκετά σε ένα μέρος. Το νεογέννητο μπορεί να παραμείνει ημέρες, έως ότου νιώσει ότι μπορεί να κυνηγήσει και να αρχίσει να εξερευνά την περιοχή πέρα από το μέρος που γεννήθηκε».
Τι πρέπει να κάνουμε αν δούμε έναν καρχαρία κοντά μας
Παρότι η εμφάνιση των καρχαριών, είτε είναι νεογέννητοι, είτε σε περίοδο εγκυμοσύνης, είναι συχνή, οι λουόμενοι και οι παρευρισκόμενοι, τις περισσότερες φορές πανικοβάλλονται.
«Εχουμε δει κόσμο να πετάει πέτρες σε καρχαρία, άλλους να φωνάζουν ψαράδες είτε για να προσπαθήσουν να τον θανατώσουν, είτε για να προσπαθήσουν με τις βάρκες τους να τον διώξουν μακριά από την περιοχή. Δεν καταλαβαίνουν ότι οι γαλάζιοι καρχαρίες δεν είναι απειλή» τονίζει ο κ. Τακλής.
«Ο γαλάζιος καρχαρίας είναι δυνητικά επικίνδυνος αλλά οι επιθέσεις του είναι σπάνιες και δεν πραγματοποιούνται σε ρηχά νερά. Επίσης, καμία επίθεση από γαλάζιο καρχαρία δεν έχει σημειωθεί στην Ελλάδα».
«Πολλοί απειλούνται από στοχευμένη αλιεία με παραγάδια και ο πληθυσμός τους φθίνει» συμπληρώνει και ο κ. Λαϊνάς.
Σύμφωνα και με τους δύο βιολόγους, ο γαλάζιος καρχαρίας είναι δυνητικά επικίνδυνος αλλά οι επιθέσεις του είναι σπάνιες και δεν πραγματοποιούνται σε ρηχά νερά. Επίσης, καμία επίθεση από από γαλάζιο καρχαρία δεν έχει σημειωθεί στην Ελλάδα.
Μάλιστα, σε περιοχές της Αγγλίας όπως η Κορνουάλη και το Πλίμουθ, οι μπλε καρχαρίες αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες. Κολυμπούν με αναπνευστήρα (snorkeling) δίπλα τους υπό την επίβλεψη ειδικών.
Οσον αφορά το τι πρέπει να κάνει όποιος βρεθεί δίπλα σε καρχαρία, ο κ. Τακλής λέει ότι η ψυχραιμία είναι παράγοντας νευραλγικής σημασίας. «Οι φωνές ή οι σπασμωδικές κινήσεις θα ταράξουν τα νερά κι ο καρχαρίας θα νιώσει ότι κοντά του βρίσκεται ένα ψάρι ή ένας οργανισμός που σπαρταράει και άρα μπορεί να το φάει. Οπότε, θα επιτεθεί. Αν ο άνθρωπος που θα τον δει βρίσκεται μέσα στο νερό, πρέπει με ήρεμες κινήσεις και χωρίς να χάνει τον καρχαρία από το οπτικό του πεδίο, να κολυμπήσει προς την ακτή».
