Μετά από δύο και πλέον χρόνια απραξίας λόγω της υγειονομικής κρίσης, ένα ακόμη σχέδιο κινητικότητας και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του σχολείου στο εξωτερικό ολοκληρώθηκε με επιτυχία στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+.
Με θέμα «Ο θεσμός της Μαθητείας (δυικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης) στη Γερμανία- κατάρτιση και παρακολούθηση υλοποίησης από εκπαιδευτικούς των ΕΠΑ.Λ.», δεκαπέντε εκπαιδευτικοί τεχνικών ειδικοτήτων του 1ου Εργαστηριακού Κέντρου Βόλου (1ου Ε.Κ. Βόλου) μετακινήθηκαν σε δύο ροές τον περασμένο Μάιο στη βορειοδυτική Γερμανία (Κάτω Σαξωνία), προσκεκλημένοι από το BBS/BSB (Berufsbildende Scchulen des Landkreises Osnabrück in Bersenbrück) στην πόλη Bersenbrück, ένα από τα εφτά δημόσια επαγγελματικά σχολεία της περιοχής με μεγάλη εκπαιδευτική και ερευνητική παράδοση.
Το συγκεκριμένο σχολείο των 2.000 μαθητών, αξιοποιώντας τον εντυπωσιακά πλούσιο και υπερσύγχρονο εξοπλισμό που διαθέτει, καθώς και την ιδιαίτερα υψηλή χρηματοδότηση που λαμβάνει από την πολιτεία, αναπτύσσει αποτελεσματικά εκπαιδευτικά προγράμματα και εφοδιάζει έτσι με ιδιαίτερες και ουσιαστικές γνώσεις, δεξιότητες και εμπειρίες τους μαθητές του. Φυσικά, όπως σε όλα τα επαγγελματικά σχολεία της Γερμανίας, εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια ο θεσμός της Μαθητείας σε όλες τις τάξεις. Στο δυικό αυτό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, οι μαθητές εργάζονται ως μαθητευόμενοι σε επιχειρήσεις της περιοχής για 3-4 ημέρες της εβδομάδας, ενώ τις υπόλοιπες 1-2 ημέρες παρακολουθούν στο σχολείο τους μαθήματα της ειδικότητάς τους.
Το (εκ του αποτελέσματος) πετυχημένο μοντέλο συνδέει άμεσα την επαγγελματική εκπαίδευση με την αγορά εργασίας και την εργασιακή πραγματικότητα.
Στην Ελλάδα ο θεσμός της Μαθητείας εφαρμόζεται εδώ και μόλις 5 χρόνια, μόνο για τους απόφοιτους των ΕΠΑ.Λ. και μόνο για 9 μήνες με 4 ημέρες εργασία στην επιχείρηση και 1 ημέρα παρακολούθηση στα εργαστήρια του ΕΠΑ.Λ.
Ο φορέας, ο οποίος υποστηρίζει 5 ΕΠΑ.Λ. της περιοχής του Δήμου Βόλου, μετέχει από την αρχή και ανελλιπώς στην υλοποίηση της Μαθητείας σε διάφορες ειδικότητες (ηλεκτρολόγων, ηλεκτρονικών, πληροφορικής, γεωπονίας, υγείας).
Κατά την εφαρμογή του θεσμού διαπιστώθηκαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, όπως καλή ανταπόκριση από αποφοίτους, προθυμία από εργοδότες και καλή συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων, αλλά και αρκετές δυσλειτουργίες και προβλήματα.
Θεωρήσαμε λοιπόν αναγκαία μια επιμόρφωση του προσωπικού του φορέα μας σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γερμανία που έχει πολύχρονη ιστορία και εμπειρία στην εφαρμογή του δυικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και δικαίως θεωρείται η χώρα που «γέννησε» τη Μαθητεία.
Η τεράστια βιομηχανία που έχει αναπτυχθεί στη χώρα σε όλους τους τομείς και η οργάνωση και αποτελεσματικότητα που επιδεικνύει κάνουν την Γερμανία ιδανικό προορισμό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών μας.
Κύριος στόχος του συγκεκριμένου σχεδίου κινητικότητας ήταν η απόκτηση εξειδικευμένης γνώσης και εμπειρίας πάνω στο επιτυχημένο γερμανικό μοντέλο δυικού συστήματος, τη μεταφορά τεχνογνωσίας, μεθόδων και πρακτικών, στην προσπάθεια ενσωμάτωσης επιλεγμένων στοιχείων του γερμανικού μοντέλου για τη βελτίωση της εφαρμογής του θεσμού της Μαθητείας στην ελληνική πραγματικότητα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που μας δίνει η Πολιτεία. Την όλη οργάνωση της επίσκεψης επιφορτίστηκαν δύο εξαίρετοι εκπαιδευτικοί του γερμανικού σχολείου BBS/BSB η κα Ellen Müller και ο κ. Michael Geschwinde, τους οποίους θέλουμε και δημόσια να ευχαριστήσουμε.
Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες καθηγητές του 1ου Ε.Κ. Βόλου ενημερώθηκαν από τον Διευθυντή και τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, σε οργανωμένα σεμινάρια, για το εκπαιδευτικό σύστημα της Γερμανίας, την εφαρμογή του θεσμού της Μαθητείας, καθώς και για τα θετικά αποτελέσματά του, τόσο για το σχολείο, για την επιχείρηση και πρωτίστως για τους μαθητευόμενους μαθητές. Ξεναγήθηκαν στους εντυπωσιακούς χώρους δύο επαγγελματικών σχολείων, του BBS/BSB στο Bersenbrück, αλλά και του μεγαλύτερου επαγγελματικού σχολείου της περιοχής BBS/Brinkstraße στο Osnabrück (με 4.500 μαθητές). Αναπόφευκτες ήταν φυσικά οι συγκρίσεις των δύο γερμανικών επαγγελματικών σχολείων με τα αντίστοιχα ελληνικά που γνωρίζουμε.
Οι εγκαταστάσεις και οι χώροι είναι λειτουργικοί, σύγχρονοι και συντηρημένοι, οι αίθουσες διδασκαλίας είναι πλούσια εξοπλισμένες με συσκευές τεχνολογίας αιχμής που διευκολύνουν την εκπαιδευτική διαδικασία στο μέγιστο, τα δε εργαστήρια έχουν τεχνολογικό εξοπλισμό εκατομμυρίων που θα ζήλευαν πραγματικές επιχειρήσεις. Γενικά είναι παντού εμφανής η πλούσια και διαρκής χρηματοδότηση των δημόσιων επαγγελματικών σχολείων από την Πολιτεία, πράγμα που, σε συνδυασμό με την εργασία των μαθητών στα πλαίσια της Μαθητείας, οδηγεί τελικά στην αποτελεσματική επαγγελματική κατάρτιση των μαθητών και την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Η κινητικότητα, πέρα από την εκπαίδευση, περιλάμβανε σημαντικές επισκέψεις σε μερικές εταιρείες/βιομηχανίες της περιοχής, οι οποίες απασχολούν εδώ και αρκετά μαθητές του BBS/BSB στα πλαίσια της Μαθητείας. Συγκεκριμένα οι εκπαιδευτικοί μας επισκέφτηκαν τις εταιρείες Tellen Maschinenbau GmbH & Co. KG (μηχανουργικές ειδικές κατασκευές), Adidas Central Distribution Center CDC Rieste (κέντρο συλλογής και διανομής αθλητικών ειδών / logistics), Culimeta Textilglas Technologie GmbH & Co. KG (πλεκτά νήματα, φλάντζες και μονωτικά από ίνες τεχνητού γυαλιού με πολλές εφαρμογές), PRESTO GmbH & Co. KG (βιομηχανία κατασκευής συσκευών συμπίεσης για μείωση απορριμμάτων), H. Kemper GmbH & Co. KG (βιομηχανία παρασκευής κρεατοσκευασμάτων και αλλαντικών), Hölscher & Schlüter (υδραυλικά).
Στις επιχειρήσεις αυτές υπήρξε εκτεταμένη επιστημονική/τεχνολογική ξενάγηση στους χώρους, ενημέρωση και παρουσίαση των δραστηριοτήτων με ιδιαίτερη αναφορά στην εργασία των μαθητευομένων, την οποία και παρακολουθήσαμε δια ζώσης. Γενικά εισπράξαμε την εντύπωση ότι και οι επιχειρήσεις βγαίνουν ωφελημένες από τη Μαθητεία, αφού εκπαιδεύουν άτομα που μελλοντικά θα απασχολήσουν σε μόνιμη εργασία. Οι μαθητές κανονικά όπως οι μόνιμοι εργαζόμενοι, αλλά ταυτόχρονα εκπαιδεύονται δίπλα σε έμπειρους υπαλλήλους, καταρτίζονται στο αντικείμενό τους σε πραγματικές συνθήκες, αναλαμβάνουν υπεύθυνες εργασίες, αμείβονται ικανοποιητικά και έχουν φυσικά πλήρη ασφάλιση.
Παράλληλα με την κατάρτιση, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στην ευρύτερη περιοχή της βορειοδυτικής Γερμανίας, να επισκεφτούν τις όμορφες πόλεις του Όσναμπρουκ (Osnabrück), του Μπέρσενμπρουκ (Bersenbrück), του Μίνστερ (Münster), της Βρέμης (Bremen), τις λίμνες Alfsee και Dümmer See, να απολαύσουν το πανέμορφο φυσικό τοπίο, να γνωρίσουν τα σημεία πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, καθώς και την κουλτούρα της Κάτω Σαξωνίας. Tέλος, επισκέφτηκαν σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (παιδικό σταθμό, δημοτικό σχολείο και γυμνάσιο).
Όπως αναμέναμε από το σχέδιο κινητικότητας που προτείναμε και υλοποιήσαμε, οι συμμετέχοντες να απέκτησαν πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες, πάνω σε θέματα εφαρμογής του δυικού συστήματος που θα χρησιμοποιηθούν στη βελτίωση της εφαρμογής του θεσμού της Μαθητείας στην Ελλάδα, αλλά και στη διαμόρφωση σχετικών προτάσεων προς τους αρμόδιους φορείς στην κατεύθυνση εξέλιξης και βελτιστοποίησής του. Οι εντυπώσεις και τα συμπεράσματα θα διαδοθούν στην εκπαιδευτική κοινότητα, στις επιχειρήσεις της περιοχής μας και γενικά στην τοπική κοινωνία μέσω δημοσιεύσεων στον τοπικό τύπο, αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα, αλλά και σε ιδιαίτερη ημερίδα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι συμμετέχοντες εξέρχονται ιδιαίτερα ευνοημένοι από την όλη διαδικασία, μιας και προσθέτουν επιπλέον παιδαγωγικά και επαγγελματικά προσόντα στην εκπαιδευτική τους φαρέτρα, αποκτούν ευρωπαϊκή συνείδηση και γίνονται συνδιαμορφωτές καινοτομιών και καλών πρακτικών στην εκπαίδευση γενικότερα. Ο φορέας μας, το 1ο Ε.Κ. Βόλου, μέσω και αυτού του σχεδίου, αναπτύσσεται και προβάλει σαν πόλος δημιουργίας και προόδου στην περιοχή. Ενισχύεται ο ευρωπαϊκός, σύγχρονος, «ανοιχτός» προσανατολισμός του επαγγελματικού σχολείου και οι διασυνοριακές συνεργασίες.
Μακροπρόθεσμα, η αναγκαιότητα της αποτελεσματικής εφαρμογής και διεύρυνσης της Μαθητείας στα επαγγελματικά σχολεία της Ελλάδας, με την εμπειρία της χώρας που εφαρμόζει με επιτυχία τον θεσμό, προσβλέπουμε να γίνει με τον καιρό συνείδηση όλων, παραμερίζοντας ταμπού και αγκυλώσεις. Οι απόφοιτοι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. θα βρίσκουν περισσότερες ευκαιρίες για να ξεκινήσουν την επαγγελματική τους διαδρομή, το ΕΠΑ.Λ. θα έχει επιτελέσει έναν ακόμα σκοπό του, αφού αυτά που διδάσκει στους μαθητές βρίσκουν πεδίο εφαρμογής, αλλά και οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν έναν επιπλέον σύμμαχο στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους.
Το 1ο Εργαστηριακό Κέντρο Βόλου, σε συνεργασία με τα ΕΠΑ.Λ. της περιοχής μας που υποστηρίζει, έχει πολυετή εμπειρία στον σχεδιασμό και την υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων τόσο για καθηγητές, όσο και για μαθητές, με στόχο την ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων, την απόκτηση υπερπολύτιμων εμπειριών και τη διεύρυνση των επαγγελματικών οριζόντων τους, αξόνων ιδιαίτερα σημαντικών για την εκπαιδευτική, επιστημονική και επαγγελματική τους διαδρομή, ενισχύοντας παράλληλα την ευρωπαϊκή διάσταση του δημόσιου επαγγελματικού σχολείου.
